Conditie van polychromie bepalen en opvolgen
Wanneer u de conditie van de polychromie van een object bepaalt, kunt u vaststellen of er al dan niet schade is. Door dit regelmatig op te volgen bepaalt u of de conditie stabiel blijft of erger wordt, zodat er ingegrepen kan worden. Het is belangrijk te begrijpen wat de schade aan de polychromie veroorzaakt om te kunnen handelen, de polychromie te conserveren en de conditie van objecten op te volgen.
Insecten
Schadebeeld:
- uitvlieggaatjes,
- verlies van polychromie,
- verzwakken van de drager.
Actie: laat de objecten curatief en preventief behandelen tegen insecten door een restaurator of gespecialiseerde firma.
Schimmels
Schadebeeld:
- pluizige of poederige vlekken,
- aantasting drager,
- aantasting polychromie.
Actie: bestrijd de objecten curatief en preventief tegen schimmels. Laat de objecten behandelen door een gediplomeerde polychromierestaurator.
Temperatuurschommelingen
Oorzaak:
- Temperatuurschommelingen met schommelingen in de relatieve vochtigheid tot gevolg.
- Te hoge/lage relatieve vochtigheid.
Schadebeeld:
- opstuwingen verflaag;
- afschilfering verflaag;
- poederige polychromie;
- verlies van polychromie;
- oxidatie pigmenten met verkleuring tot gevolg;
- zoutuitbloei bij drager in steen of gips;
- losse onderdelen (lossen verlijming);
- barsten of breuk in polychromie.
Actie
- Breng de klimatologische omstandigheden van de omgeving onder controle.
- Laat de objecten behandelen door een restaurator die de polychromie zal conserveren
Stof
- Oorzaak: broeihaarden voor insecten en knaagdieren. Is hygroscopisch: trekt oppervlakteschimmels aan.
- Actie: bescherm de objecten tegen stof.
Vingerafdrukken
- Oorzaak: vet en zuren die inwerken op de polychromie
Verkeerd hanteren
- Oorzaak: verlies drager en polychromie
- Actie: laat de objecten behandelen en verplaatsen door een polychromierestaurator of gespecialiseerde art handler.
Te grote lichtsterkte
- Verkleuren van pigmenten.
- Actie: beperk de lichtsterkte. Plaats een object nooit rechtstreeks in het zonlicht.
Ouderdom
- Oorzaak: vergelen van verf en vernislagen, opstuwingen, verpoedering van verf.
- Actie: laat de objecten behandelen door een polychromierestaurator.
Vorige restauratie
- Oorzaak: overschilderingen, oxidatie oude retouches
- Actie: laat de objecten behandelen ('ontrestaureren') door een polychromierestaurator.
Tips en trucs:
- Verlies van polychromie (lacunes): kijk na of u schilfers vindt in de buurt en of de onderliggende laag er schoon uitziet. Is dat het geval, dan gaat het om recente schade en laat u de polychromie het best fixeren door een gekwalificeerde polychromierestaurator.
- Oppervlakteschimmels: kijk na of ze pluizig zijn, probeer ze te verwijderen met een borsteltje en vang ze op met een stofzuiger, indien mogelijk. Gebruik hiervoor steeds een stofzuiger met HEPA-filter. Kijk na of ze makkelijk te verwijderen zijn en of er vlekken onder zitten. Als de schimmels niet meer pluizig zijn en enkel vlekken achterlaten, dan gaat het wellicht om een oude aantasting. Vraag bij twijfel raad aan een gekwalificeerde polychromierestaurator.
- Insecten: kijk bij aangeklede beelden (bv. textiel) heel goed onder de kledij om insecten op te sporen. Kijk minstens twee keer per jaar houten beelden na op insectenvraat.
- Stof: om een zicht te hebben op de stofverplaatsing legt u een vel wit papier met dubbelzijdige kleefband en monitort u elke week hoeveel stof erop valt. Valt er veel stof op na één tot drie maanden, dan beschermt u het object het best met bijvoorbeeld een katoenen doek. Dek een object enkel af met dampopen materialen, gebruik geen plastics.
Dit hoofdstuk werd geschreven door Stefaan De Vlieger (2016) en geüpdatet door Thaïs Heijerick (2019) voor Depotwijzer.be.
