Na de urgente ‘klimaateditie’ in 2023 ontbreekt het aspect duurzaamheid ook dit jaar niet op het programma van het Groot Onderhoud, op 30 mei 2024 in Hasselt. Wat we nu en in het huidige decennium doen, zal immers bepalen of we de klimaatverandering kunnen afzwakken tot een verondersteld ‘aanvaardbaar niveau’.

Met de baseline ‘De toekomst is nu’ in gedachten verkennen we verdere mogelijkheden om onze erfgoedwerking als sector te verduurzamen en zo onze verantwoordelijkheid op te nemen. Of zelfs een voortrekkersrol te spelen, want dat kunnen we!

Twee namiddagsessies staan dan ook volop in het teken van verduurzaming. In sessie 2 zoomen we in op de uitdagingen en mogelijkheden binnen de erfgoedwerking zelf. Vervolgens belichten we in sessie 8 duurzamere handvatten voor de infrastructuur en de bedrijfsvoering in erfgoedorganisaties.

Zoals u van ons gewoon bent, verlenen we het woord aan enkele boeiende sprekers. Die delen hun kennis, ervaring én enthousiasme. Maar natuurlijk horen we nadien ook graag van ú: hoe kunnen we met zijn allen de komende jaren concrete stappen zetten naar een steeds duurzamere erfgoedsector?

Sessie 2 | De toekomst is ... samen werken aan duurzaam erfgoedbeheer

Duurzaam collectiebeheer: het is een work-in-progress en zal dat ook nog een tijd blijven. Als individuele erfgoedwerker is het niet altijd evident om duurzamere keuzes te maken of tijd te vinden voor experiment. Daarom belichten we twee samenwerkingsverbanden, die in 2023 van start gingen:

• tien Antwerpse musea lieten zich inspireren door de Sustainable Development Goals, vormden green teams en smeedden toekomstplannen;
• een groep erfgoedwerkers ging concreet aan de slag rond drie thema's in het Lerend netwerk duurzaam collectiebeheer, daarin ondersteund door FARO.

Sessie 8 | Hoe geeft u een duurzamere toekomst concreet vorm?

Vanuit uw eigen erfgoedorganisatie aan een duurzamere toekomst werken? Dat kan op meerdere manieren. Hier schuiven we doelbewust twee specifieke elementen naar voren – infrastructuur en bedrijfsvoering – die elkaar natuurlijk ook wederzijds aanvullen:

• de aard van onze infrastructuur, hoe we vandaag ontwerpen, bouwen en renoveren met het oog op een duurzame toekomst, maar óók welke aandachtspunten en tools we daarbij kunnen hanteren ... dat alles wordt belicht door Ward Vanbekbergen (Departement Cultuur, Jeugd en Media);
• maar ook hoe we de bedrijfsvoering in onze erfgoedinstellingen aanpakken kan worden getoetst aan duurzaamheidscriteria. Samen met Helen Van der Maat (GoodPlanet Belgium vzw) onderzoeken we welk potentieel dergelijke criteria hebben, zelfs als ze eerst voor toeristische verblijven en attracties werden ontwikkeld.

Samen brainstormen

Op het einde van beide sessies trekken we telkens een half uur uit om vragen te beantwoorden, feedback uit te wisselen én te brainstormen over duurzaamheid in cultureel-erfgoedorganisaties. Zo onderzoeken we waarop we de komende jaren nog verder kunnen inzetten, waar misschien nog quick wins te vinden zijn, maar evenzeer hoe we bepaalde hardnekkige hindernissen kunnen overwinnen.

Tot slot: een lees- en kijktip

Vorig jaar kwamen op het Groot Onderhoud ook al enkele erg inspirerende voorbeelden rond duurzaam collectiebeheer, scenografie en (buiten)infrastructuur aan bod, meer bepaald uit Brugge, Drogenbos, Gent, Hasselt, Hoogstraten en Leuven. Die vindt u nog steeds terug in het verslag!

Foto: Wenteltrap. Hans via Pixabay