Bibliotheek Ruusbroecgenootschap verwerft unieke vrouwelijke geschriften uit 15e eeuw

Vijftiende-eeuws getijdenboek van ‘Suster Gheertrut Heeldes’. Universiteit Antwerpen

De bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap (Universiteit Antwerpen) heeft vier nieuwe middeleeuwse handschriften verworven, waarvan twee door vrouwen geschreven. Het eerste handschrift is rond 1500 neergepend door ‘Suster Magrieten’, een zuster in het klooster van Sint-Luciëndaal bij Sint-Truiden. Op de laatste bladzijde van het handschrift lezen we dat ze de tekst niet louter heeft gekopieerd van een ander werk – wat vaak de gewoonte was in middeleeuwse kloosters – maar dat ze de tekst zelf heeft samengesteld en opgeschreven.

De bibliotheek verwelkomt ook een laat 15e-eeuws getijdenboek van ‘Suster Gheertrut Heeldes’. Zij zou ook al een handschrift geschreven hebben dat zich vandaag in de Universiteitsbibliotheek van Groningen bevindt. Het getijdenboek heeft naast de gebeden voor de verschillende gebedsstonden en tientallen heiligen ook een prachtig verluchte miniatuur: de Aankondiging van de Heer werd prachtig met bladgoud versierd.

De Latijnse vertaling van Jan van Ruusbroecs 'Die Gheestelike Brulocht' door Geert Grote. Universiteit Antwerpen

John Arblaster, directeur van het Ruusbroecgenootschap vertelt:

“Vaak wordt handschriftproductie nog steeds gezien als monnikenwerk. Maar we ontdekken steeds opnieuw dat vrouwen een cruciale rol gespeeld hebben, niet alleen in de consumptie en bewaring van handgeschreven boeken, maar ook bij de productie ervan.”

Het Ruusbroecgenootschap wil de rol van vrouwen in de middeleeuwse handschriftproductie in de Lage Landen beter in kaart brengen en werkt daarom aan een databank. De twee nieuwe aanwinsten krijgen daarin alvast een mooie plek.  

Collectie Ruusbroecgenootschap

Daarnaast heeft de bibliotheek ook twee andere middeleeuwse handschriften verworven. Het gaat om 14e-eeuwse fragmenten van de Latijnse vertaling van Jan van Ruusbroecs Die Gheestelike Brulocht door Geert Grote. En om een vroeg 15e-eeuws verzamelhandschrift, met daarin delen van Sint-Patricius’ vagevuur, een tekst over de Tien Geboden en delen van de Oerloy der ewigher wijsheit.

Deze handschriften vormen een mooie aanvulling van de collectie van het Ruusbroecgenootschap, die bestaat uit handschriften, oude drukken en devotieprenten over de geschiedenis van de spiritualiteit in de Nederlanden. De bibliotheek van het Ruusbroecgenootschap is samen met de Bijzondere Collecties van de Universiteitsbibliotheek erkend als erfgoedbibliotheek.

Kwaliteitslabel erfgoedbibliotheek

Interesse om via het Cultureelerfgoeddecreet een kwaliteitslabel als erfgoedbibliotheek aan te vragen? Neem deel aan het begeleidingstraject dat FARO dit voorjaar opstart. Meer informatie vindt u hier

Foto's: 15e-eeuws getijdenboek van ‘Suster Gheertrut Heeldes’ / De Latijnse vertaling van Jan van Ruusbroecs Die Gheestelike Brulocht door Geert Grote. Beide: Universiteit Antwerpen

Jelena Dobbels
Verwerving
handschriften
vrouwen
Kwaliteitslabel erfgoedbibliotheek