Slimerfgoed.be: proeftuinen en participatief platform voor schoolerfgoed
Project Slimerfgoed.be: erfgoed en onderwijs vinden elkaar
Een school heeft haar wortels in het verleden. Haar erfgoed biedt tal van mogelijkheden om maatschappelijke uitdagingen met betrekking tot inclusie, gender, diversiteit … aan te gaan. Erfgoed is daarbij bijzonder interessant omdat het zich leent tot verschillende perspectieven en betekenisgeving.
Schoolerfgoed kan ingezet worden als een substantieel, laagdrempelig en toegankelijk onderdeel van krachtige leer- en leeromgevingen op school. Schoolerfgoed is veelsoortig: visueel, tactiel zowel als immaterieel. Daar tegenover staat dat het ‘bedreigd erfgoed’ is. Onderwijserfgoed is in toenemende mate digitaal erfgoed. Bovendien vergroten fusies en schaalvergroting het risico op verlies.
Het project richt zich op het erfgoed van de Vlaamse onderwijsinstellingen van het leerplicht- en het kleuteronderwijs, van alle netten en van het gewoon en buitengewoon onderwijs.
Ook de actoren binnen die organisaties vatten we heel ruim op: dat kunnen zowel besturen, leerkrachten, leerlingen als oud-leerlingen zijn. Al wie zich aangesproken voelt om de zorg voor schoolerfgoed ter harte te nemen, als om ermee aan de slag te gaan in het onderwijs.
Er zijn tien onderwijs- en erfgoedpartners die het project in zijn geheel en bij de aanvraag hebben onderschreven en hun medewerking hebben toegezegd (UCLL, Heilig Hartinstituut Kessel-Lo, KADOC, CAG, Histories, Erfgoedcel Leuven, Erfgoedcel Brugge, k.ERF, Dominiek Savio, Heilig Graf Turnhout). Het open netwerkmodel impliceert dat, doorheen het traject en de proeftuinen, steeds nieuwe partners toetreden.
Het project omvat 4 proeftuinen en een platform. Dat platform zal dienen als een instrument om over het project te communiceren, maar ook als een duurzame omgeving waar de erfgoed- en de onderwijssector elkaar op termijn systematisch zullen kunnen vinden rond ‘schoolerfgoed’ en hun expertise. Er worden bruikbare tools en handleidingen ontwikkeld rond de vier erfgoedfuncties waarrond in de proeftuinen wordt gewerkt: onderzoeken, herkennen en verzamelen, behouden en borgen, presenteren en toeleiden.
1) Hoofd (of strategische) doelstellingen:
- Expertiseontwikkeling en -deling rond schoolerfgoed.
- Educatieve valorisatie van schoolerfgoed als een substantieel, laagdrempelig en toegankelijk onderdeel van krachtige leer- en leeromgevingen op school.
- Maatschappelijke valorisatie van schoolerfgoed: d.w.z. benutting van de mogelijkheden om maatschappelijke uitdagingen zoals gender, diversiteit, inclusie aan de hand van schoolerfgoed aan te gaan.
- Verzoening van het publieks- en leerlinggericht inzetten van onderwijserfgoed met duurzame erfgoedzorg.
- Versterking van onderuit (via erfgoedgemeenschappen op school) van de netwerken tussen erfgoed en onderwijs.
- Responsabilisering van de onderwijssector m.b.t. onderwijserfgoed.
2) Operationele doelstellingen:
Erfgoedinstellingen en scholen:
- contacteren elkaar rechtstreeks via het platform;
- delen noden, expertise, praktijken, inspiratie en informatie rond onderwijserfgoed op het platform;
- voelen zich ondersteund in het praktisch opnemen van de erfgoedzorg: door praktische en handzame richtlijnen; door daadwerkelijke hulp van onder uit;
- betrekken via de samenwerkingen die ze opzetten ook ouders, oud-leerkrachten en oud-leerlingen.
Leerkrachten en leerlingen:
- ontwikkelen een grotere belangstelling voor de geschiedenis van de school en haar omgeving en voor het onderwijserfgoed;
- worden geprikkeld om leeractiviteiten op te zetten met onderwijserfgoed binnen de vakgebonden lessen en de vakoverschrijdende en projectmatige leeractiviteiten;
- voelen zich meer verbonden met en betrokken bij de school en bij de schoolgemeenschap;
- voelen zich meer verantwoordelijk voor het erfgoed op school;
- creëren een groter erfgoedbewustzijn.
Beleidsverantwoordelijken in de school, scholengroep, het onderwijsnet:
- worden zich vanuit een meer levende en betrokken erfgoedgemeenschap op school bewust van de maatschappelijke waarde van cultureel erfgoed in het onderwijs, ontwikkelen een grotere gevoeligheid voor het erfgoedprofiel van de school;
- voelen zich meer verantwoordelijk inzake het behoud en beheer van het onderwijserfgoed;
- nemen stappen inzake de behartiging van al de erfgoedfuncties m.b.t. onderwijserfgoed;
- nemen erfgoededucatie expliciet op in de eindtermen en leerplannen;
- voorzien een verantwoordelijke erfgoed- en informatiebeheer in de omkadering.
De erfgoedgemeenschap van de school (vorige doelgroepen + administratieve kaders, oud-leerlingen, oud-leerkrachten, ouders, vrijwilligers)
- ontwikkelt een duurzame èn open omgang met het schoolerfgoed;
- ontwikkelt een community rond het onderwijserfgoed.
- Cultureel Erfgoed Annuntiaten Heverlee vzw
- KADOC
- UCLL
- OKAN Heilig Hartinstituut Kessel-Lo
- CAG
- Erfgoedcel Leuven
- Dominiek Savio Gits
- Erfgoedcel Brugge
- Heilig Graf Turnhout
- Erfgoedcel k.ERF
- Histories
- Regina Assumpta
- Archief en Museum voor het Vlaams Leven Brussel – AMVB
- KSOM – Campus Rozenberg SO MOL
- Katholiek Onderwijs Vlaanderen
- Erfgoed Noorderkempen – deelwerking cultureel erfgoed
- FARO. Vlaams steunpunt voor cultureel erfgoed
- Canon Cultuurcel
- Erfgoedcel TERF
- KOGEKA
- Leen Alaerts
- Ann Buccauw
- Thomas Ceusters
- Ria Christens
- Kim Christiaens
- Laila De Bruyne
- Greet Draye
- Carine Dujardin
- Hildegarde Duyver
- Dries Horsten
- Paul Janssenswillen
- Daphné Maes
- Jorijn Neyrinck
- Tiny T'seyen
- Katrien Van Iseghem
- Karel Van Nieuwenhuyse
- Dimitri Vandekerkove
- Karen Vander Plaetse
- Hildegarde Van Genechten
Praktische info
3001 Heverlee
Onderstaande zijn de goedgekeurde bedragen van de subsidiegevers. De uitbetaalde bedragen zijn uiteindelijk minder dan de aangevraagde.
- Vlaamse Gemeenschap – Cultureel-erfgoedproject: 89.000 euro (1e fase) / 67.000 euro (2e fase)
- Privé-inbreng: KADOC Leuven: 8.000 euro (1e fase) / 8.000 euro (2e fase)
- Totaal: 97.000 euro (1e fase) / 75.000 euro (2e fase)
Andere projecten
Je hebt gepland, gefinancierd, geselecteerd, rechten geklaard, beschreven en gedigitaliseerd. En wat nu? Of je ...
De Bladmuziekcollectie van de Openbare Omroep, afgekort BOO, is ontstaan als gebruiksbibliotheek voor de diverse ...
