5 december is het de Internationale Dag van de Vrijwilliger. Naar aanleiding van deze dag willen we stilstaan bij het waardevolle en onbetaalbare werk van onze vrijwilligers.

Ook in de cultureel-erfgoedsector zijn er talloze vrijwilligers actief. Denk aan de vele actieve leden en bestuursleden van onze heemkundige kringen, familiekundige kringen, schuttersgilden, literaire genootschappen en andere erfgoedverenigingen. Deze vrijwilligersverenigingen bewaren/borgen heel wat cultureel erfgoed dat anders wellicht verloren zou gaan. Ook, en daarin ligt misschien wel hun grootste kracht, slagen zij er nog steeds in om tienduizenden Vlamingen te sensibiliseren voor erfgoed in hun gemeente of streek. Voor advies, vorming en ondersteuning kunnen deze verenigingen aankloppen bij organisaties zoals Heemkunde Vlaanderen en Familiekunde Vlaanderen. Maar ook de erfgoedcellen geven heel wat steun, vaak zelfs financieel, aan vrijwilligersverenigingen.

Naast het omvangrijke verenigingsleven, zijn er ook duizenden vrijwilligers die zich inzetten in erfgoedinstellingen zoals musea, archieven of erfgoedcellen. Vrijwilligers kunnen er instaan voor de meest uiteenlopende opdrachten: van een registratieproject, behoud- en beheertaken tot een onderzoek, het afnemen van interviews voor een mondelinge geschiedenisproject of een onthaalfunctie. Zij zorgen voor heel wat extra helpende handen, maar kunnen ook nieuwe inzichten en expertise binnenbrengen. Tegelijk zien we dat een aantal erfgoedorganisaties op een heel vernieuwende manier omgaan met hun vrijwilligerswerking. Denk aan de jongerenprojecten in het MAS of het KMSKA; het Stadsarchief Leuven dat pioniert met digitale vrijwilligers, maar evengoed erfgoedcellen die vrijwilligers inschakelen voor registratieprojecten in een stad of een bredere regio.

Het is duidelijk: vrijwilligerswerk is voor de cultureel-erfgoedsector onschatbaar en onbetaalbaar. Ook als steunpunt zijn we ons hiervan bewust. Een welgemeende dankjewel voor al jullie inzet!

Nog meer complimentjes vindt u in een knap opiniestuk van Eva Hambach, directeur van het Steunpunt voor het Vrijwilligerswerk. Zij omschrijft vrijwilligers zelf als ‘Ambassadeurs van de Schoonheid’.

Wil u meer weten over vrijwilligerswerk in de cultureel-erfgoedsector?

• In 2011 publiceerde FARO Nabij, verenigd en meegerekend, een onderzoek naar cultureel-erfgoedverenigingen in Vlaanderen.
• Enkele maanden geleden verscheen in het faro-tijdschrift een artikel over vrijwilligerswerk bij en door jongeren.
• OSCAR is een krachtig instrument om de competenties van uw medewerkers, en dus ook van uw vrijwilligers, te erkennen. Klik hier voor meer informatie.