Rembrandt, schilder van de mens

zelfportret Rembrandt van Rijn, 1661
Bert Haanstra tijdens de opname van Alleman, 1963 - foto: Just Entertainment

Rembrandt, schilder van de mens is een film gemaakt in 1957 door Bert Haanstra. Haanstra had in 1956 de opdracht gekregen deze film te maken ter gelegenheid van Rembrandts 350e verjaardag. Rembrandt werd immers op 15 juli 1606 geboren in Leiden. Hij wordt beschouwd als een van de belangrijkste Hollandse meesters van de 17e eeuw. 

De film laat zien dat het mogelijk is om tot een boeiende film te komen, alleen met beelden uit schilderijen. Haanstra reisde met zijn 16mm-camera hiervoor doorheen heel Europa om bij talrijke musea en particuliere eigenaren opnamen van de kunstwerken te maken. In het werk van Rembrandt ziet Haanstra vooral diens belangstelling voor de individuele mens. Haanstra trachtte bijgevolg ook Rembrandt als individu te zien en weer te geven. 
 
Het beroemdste fragment uit de film is een serie van in elkaar overvloeiende zelfportretten. Dit fragment toont hoe de schilder onherroepelijk ouder wordt. Ook een groot man wordt door het leven getekend. Haanstra zorgde dat de ogen van Rembrandt steeds in exact dezelfde positie in het beeld stonden. Wie goed kijkt, ziet dat deze ogen in de loop van zijn leven precies hetzelfde blijven terwijl het gezicht van de kunstenaar uiteraard veroudert
 
Tegenwoordig is het niet moeilijk om met de computer dit soort scènes te manipuleren. Wat Haanstra in de jaren '50 deed was dus een hele vroege vorm van computeranimatie.
 
 
Maak een filmpje waarin je duidelijk laat zien welke invloed de tanende tand des tijds heeft. Je film kan aan de hand van cultureel erfgoed het ouder worden van een bepaald (historisch) figuur tonen, maar kan evengoed het verouderingsproces van ons cultureel erfgoed zelf tonen. Hoe ziet een boek, een schilderij, een jurk, een foto, enzovoort er na zoveel jaren en eeuwen gebruik uit? Ziet het er nog splinternieuw uit of toont het duidelijk tekenen van verval? En welke zijn deze tekenen?  
 
 
Filmfragment uit Rembrandt, schilder van de mens.
 

 

Afbeelding: 
- zelfportret  Rembrandt van Rijn, 1661
- Bert Haanstra tijdens de opname van Alleman, 1963 – foto: Just Entertainment
 
 
Vrije tags
film
schilderkunst
Rembrandt
verouderen