"Een van de taken van mensen die bezig zijn met oude muziek, is het publiek geen soort van ‘waarheid’ voor te schotelen. De geschiedenis is een uitvinding en een creatie van het heden. En ondanks al onze inspanningen, historiografisch of musicologisch, moeten we die geschiedenis echt keer op keer opnieuw uitvinden! Desnoods kunnen we daarbij totaal verschillende resultaten bekomen als degenen voor ons." Het zijn woorden van oude muziek-verkenner en blokfluitspeler Peter Van Heyghen.

In een recent interview verklaart gaat hij verder: "Ik vind dat je dat inderdaad moet doen met een methodiek en een grote integriteit. Daardoor moet je ook soms schoppen tegen zaken die algemeen bekend zijn. We moeten de geschiedenis met andere woorden steeds opnieuw uitvinden, en daarbij beseffen dat hetgeen we brengen, onze tijdelijke uitvinding is."

Diezelfde bevraging en onzekerheid over 'de' authentieke muziekuitvoeringspraktijk lezen we overigens ook in een al even recent interview met de 81-jarige clavecinist en oude muziekpionier Gustav Leonhardt, in het eerste nummer van Staalkaart: "Ik moet fysiek iets uitvoeren dat enkel op papier bestaat, en dat doe ik met zoveel mogeljk inzicht als ik kan verwerven, en daarmee houdt het op. Natuurlijk spelen andere clavecinisten anders: er zijn ook zo vreselijk veel mogelijkheden. In Bachs eigen tijd werd Bach al anders gespeeld door verschillende muzikanten. Bach speelde zichzelf niet eens hetzelfde: zijn eigen transcripties vertellen ons dat hij zich niets aantrok van zijn eigen accutaresse: hij nam maten weg en veranderde naar believen instrumentatie en tekst."

Een uitdaging dus: organiseer op Erfgoeddag een concert met authentieke instrumenten, en een benadering die die bedoeling van de componist zo dicht mogelijk benadert. Of: zo authentiek mogelijk. Vertel je publiek ook het hoe en het waarom, zowel van het instrumentarium als van de uitvoering zelf...

Leestips:

- GRONDELAERS (Stefan), "Over erfzonde, instrumentenfetisjisme en Alfa Romeo's", in: Staalkaart (Mechelen), 1, september - oktober 2009, pp. 6 - 9

- DAENEN (Roel), "Een avond met Sammartini", interview met Peter Van Heyghen, op de website van Brusselnieuws.be

Afbeelding: Vier viola da gamba's