MAfestival duikt met boek, expo en cd 'Het klavecimbel van Ligeti' in de archieven

Coverbeeld van 'Het klavecimbel van Ligeti'

MAfestival blaast dit jaar vijftig kaarsen uit. Wat begon als een klein maar ambitieus orgelfestival groeide de voorbije vijftig jaar uit tot een toonaangevend, internationaal georiënteerd en gespecialiseerd oudemuziekfestival.  Naar aanleiding van deze feestelijke verjaardag, pakt de organisatie uit met een boek, een dubbel-cd én een tentoonstelling met de intrigerende titel Het klavecimbel van Ligeti. 50 jaar oude muziek in Vlaanderen, van Musica Antiqua tot MAfestival.

In opdracht van de concertorganisatie spitte musicologe Sofie Taes de archieven van vijftig edities Musica Antiqua uit. Zo grasduinde zij door vele strekkende meter archief van voormalig festivaldirecteur Robrecht Dewitte, surfte ze doorheen de fotoverzameling van het Brugse Stadsarchief, bladerde ze door 49 programmaboeken, essays, toelichtingen en artikels en luisterde ze het voorbije jaar naar een lawine aan verhalen: praatjes, gevoeligheden en controverses, maar vooral heel veel herinneringen aan dagen vol muziek. Van de ‘Orgeldagen’ in 1963, over de ‘Internationale Muziekdagen’ en ‘Musica Antiqua’ tot uiteindelijk het ‘MAfestival’ van vandaag.

‘Oude muziek’ vanonder het stof

Onder de noemer Musica Antiqua zette het Festival van Vlaanderen Brugge de historische uitvoeringspraktijk op de kaart als een waardevolle benaderingswijze van muziek uit het verleden. Brugge had pioniers van deze avontuurlijke beweging op bezoek, die een integere dialoog met oude muziek wilden aangaan op basis van onderzoek naar haar historische context, naar instrumenten, bezettingen en speeltechnieken uit het verleden. Na verloop van tijd kregen deze wegbereiders het gezelschap van een nieuwe generatie die de energieke nieuwsgierigheid van haar mentoren had geërfd en zich stilaan opmaakte om hen op te volgen.

Naast een rijke concertgeschiedenis, met zin voor avontuur en experiment, kan het Brugse festival ook terugkijken op zijn mooie tradities van de Internationale Wedstrijden Musica Antiqua. Het concours heeft toehoorders en juryleden al die tijd de kans geboden om de oudemuzieksterren van morgen in avant-première te ontdekken. Voor heel wat laureaten betekende de bekroning in Brugge het begin van een topcarrière. De voorbeelden zijn legio: van Scott Ross en Colin Tilney, over Ton Koopman, Christopher Hogwood, Masaaki Suzuki, Christophe Rousset, Pierre Hantaï, Arthur Schoonderwoerd, Bart van Oort, Kristian Bezuidenhout en Benjamin Alard, tot Marcel Ponseele, Huelgas Ensemble, Jan De Winne, La Fenice en Benoît Laurent.

Instrumentenbouw

Met de instrumentententoonstelling – de driejaarlijkse klavecimbelexpo en de edities gewijd aan pianoforte – liep het festival decennialang mee in de voorhoede van de historisch geïnspireerde instrumentenbouw, en stimuleerde het de ontwikkeling van de professionele, ambachtelijke en gediversifieerde kopiebouw.

Oude muziek anno 2013

Maar het festival richt in het boek ook de blik vooruit. Het klavecimbel van Ligeti katapulteert de lezer naar het epicentrum van het oudemuziekdebat, met vragen en reflectie rond zin en onzin van de historische benadering van repertoire. Moet historisch repertoire het verleden laten resoneren, of nieuwe prikkels zoeken voor het publiek van nu? Wat betekent een oudemuziekfestival vandaag? Pertinente vragen die niet enkel het publiek bezighouden, maar klaarblijkelijk ook spelen in de hoofden van vooraanstaande musici, solisten en dirigenten, van de dramaturg, de organisator, de theatermaker en de platenbaas. Romain Bischoff, Thomas Höft, Hendrik Storme, René Jacobs, Lionel Meunier, Skip Sempé, Jos van Immerseel, Chris Maene, Joris Potvlieghe, Johan Huys en Charles Adriaenssen voeren mee het debat.

Bij het boek hoort een cd met concertopnamen uit vijftig jaar festivalgeschiedenis, samengesteld door Klara. Met o.a. uitvoeringen door het Amsterdam Loeki Stardust Quartet, Il Giardino Armonico o.l.v. Giovanni Antonini, Emma Kirkby, Stile Antico en Scott Ross.

Praktische informatie

Het klavecimbel van Ligeti. 50 jaar oude muziek in Vlaanderen, van Musica Antiqua tot MAfestival  telt 192 pagina’s, kost  24,95 euro en is te koop op de concertlocaties tijdens het MAfestival, bij In & Uit en in het Stadsarchief Brugge.

De tentoonstelling vindt plaats in het Stadsarchief Brugge, Burg 11A en is nog t.e.m. 14 september gratis te bezoeken, elke dag van 9.30 tot 12.30 uur en van 13.30 tot 17.00 uur.

Meer info over het programma van het festival vindt u op de website van MAfestival. Een 'trailer' voor het project vind u op de Vimeo-website.

Roel Daenen