Kinderen van de migratie

(c) VRT

Kinderen van de migratie is een nieuwe titel in de televisiereeks Kinderen van. Daarin blikt Canvas vanaf 31 augustus terug op onze recente geschiedenis aan de hand van getuigenissen van mensen die erbij waren. Verschillende generaties komen aan het woord en de kinderen vertellen hoe de keuzes en de ervaringen van hun ouders hun eigen leven hebben bepaald: mondelinge geschiedenis met een directe link naar vandaag.

75 jaar geleden

In 2021 is het precies 75 jaar geleden dat België en Italië het eerste akkoord tekenden waarmee arbeidsmigranten naar ons land werden gehaald. Dat betekende het begin van een maatschappelijke omwenteling. Tot ver in de jaren 1970 heeft België honderdduizenden arbeidsmigranten laten overkomen. Vele anderen volgden uit eigen beweging. Ze waren welkom, want de boomende Belgische industrie had arbeidskrachten nodig. De meeste mensen lieten ook hun kinderen overkomen, bouwden hier een leven uit en engageerden zich in de samenleving. Samen legden ze de kiem voor de diverse maatschappij waarin we vandaag leven. 

© VRT
© VRT
© VRT
© VRT
© VRT
© VRT
© VRT
© VRT
© VRT

Getuigen

Kinderen van de migratie brengt het verhaal van deze mensen in al zijn facetten voor het eerst op televisie. Arbeidsmigranten, hun kinderen en kleinkinderen getuigen over de moeilijke beslissing om alles achter te laten, het zware en vaak gevaarlijke werk, het onbekende land waarin ze terechtkwamen en de vele obstakels die ze overwonnen.

Wat ze vertellen is vaak schokkend: hoe mijnwerkers zonder opleiding de put werden ingestuurd, hoe gezinnen van textielarbeiders in vreselijke krotten werden gehuisvest, hoe agressief de vreemdelingenhaat kon worden. Maar ook hoe culturele verschillen voor grappige misverstanden zorgen, en hoe boeiend een mix van culturele achtergronden kan zijn. De getuigen doorprikken ook talrijke mythes: wist u bijvoorbeeld al dat het arbeiders soms verboden werd om Nederlands te leren?

20 getuigen doen hun verhaal: 13 mannen en 7 vrouwen die behoren tot 3 generaties. Ze komen uit Italië, Griekenland, Spanje, Marokko en Turkije en vertegenwoordigen daarmee de landen die, tussen de Tweede Wereldoorlog en de migratiestop van 1974, het grootste aantal arbeidsmigranten hebben geleverd aan de Belgische economie.

Zij of hun (groot)ouders kwamen naar België uit economische noodzaak, om aan politieke onderdrukking te ontsnappen, of zelfs gewoon voor het avontuur. Het waren mijnwerkers, fabrieksarbeiders, huispersoneel. Hun kinderen zijn arbeiders, ondernemers, maatschappelijk werkers, een taxichauffeur en een schooldirecteur. De makers hebben gezocht naar zoveel mogelijk variatie … en toch blijken al deze mensen een bijzonder groot aantal ervaringen te delen.

Meer dan televisie

Naast de reeks komt er ook een evenement op 15 september, een online project in samenwerking met MNM. Uitgeverij Van In ontwikkelt een educatief pakket gericht op het secundair onderwijs, op basis van de beelden en getuigenissen uit de reeks.

VRT zal ook een project opzetten dat jongeren met een migratieachtergrond uitnodigt hun eigen kijk te geven op het migratieverhaal en hoe het hun leven beïnvloedt. Hun verhalen zullen gedeeld worden op de online kanalen van Canvas, via VRT NU, maar vooral ook op de VRT-kanalen die zich specifiek op jongeren richten, zoals het Instagram-kanaal nws.nws.nws.

Ook erfgoedinstellingen hebben behoorlijk wat te bieden omtrent migratiegeschiedenis. Hopelijk kan dit gedeelde raakvlak leiden tot verdere samenwerking.

Foto's: (c) VRT

Katrijn Dhamers