Op 12 september organiseerde het National Heritage Science Forum in Tate Modern een forum over het onderzoek naar de impact van cultureel erfgoed op gezondheid en welzijn. Hiervoor verzamelden ze een indrukwekkend panel, samengesteld uit Helen Chatterjee, Tony Munton, Christina Buse en Nick Barratt. De panelleden stelden met korte presentaties hun positie scherp waarna ze ingingen op vragen uit het publiek.

Tony Munton zette vanuit zijn ervaring met het uitvoeren van beleidsonderzoek direct de toon met de stelling dat het onderzoek naar de impact van cultureel erfgoed op het welzijn nog in zijn kinderschoenen staat. Er is meer onderzoek nodig, in het bijzonder naar de impact op achtergestelde groepen in de maatschappij. Uitgerekend daar kan de impact het grootst zijn. Het verzamelen van harde, meetbare uitkomsten is daarbij essentieel.

Als aanvulling hierop hielden de andere panelleden, aangevuld door een aantal stemmen uit het publiek, een pleidooi om ook de verhalen van mensen mee te nemen in de evaluatie van impact. Vaak zijn het net die sterke verhalen die de impact een gezicht geven en beleidsmensen kunnen helpen overtuigen. Het betrekken van ervaringsdeskundigen kan hierbij helpen.

De gemeenschap is belangrijker dan de collectie

Uit de tussenkomsten van erfgoedprofessionals uit grote instellingen bleek dat er, dankzij een evidence based benadering in musea, archieven en bibliotheken wereldwijd, in de dagelijkse werking steeds meer aandacht wordt besteed aan de maatschappelijke relevantie van collecties. Nick Barrat, die naast zijn werk voor de BBC ook bibliothecaris is van de Senate House Library van de University of London, zei het duidelijk: “Bij ons komen de noden en behoeften van de gemeenschap op de eerste plaats. De universiteit en de academici komen op de tweede plaats.”

Hoe dan ook waren het vooral de inzichten van Tony Munton die hout sneden. Hij is weliswaar ook voorstander van sterke verhalen om de impact te illustreren, maar alleen dán als die de kwantitatieve analyses ondersteunen. Anders kan je evengoed dingen beginnen te verzinnen. Ook gaf hij als raad mee dat, als je moeite hebt om te bewijzen dat datgene wat je doet impact heeft, je vooral bij jezelf moet afvragen of datgene wat je doet, wel zin heeft.

Impactmeting is een managementtool

De avond werd afgesloten met de boodschap dat het meten van de impact van interventies met cultureel erfgoed niet alleen een zaak van academici mag zijn. Integendeel, het zijn vooral de mensen die de sessies uitvoeren die het best zijn geplaatst om de data te verzamelen. Impactmeting zou eigenlijk door erfgoedinstellingen moeten worden gezien als een managementtool die, net als andere tools, moet worden ingezet om de werking te verbeteren.

Met haar boodschap dat het ontwikkelen van een duurzaam aanbod rond gezondheid en welzijn een kwestie van sociale gerechtigheid is, onderstreepte Helen Chatterjee nogmaals de visie van de believers in de zaal. Na afloop gaf ze, te midden van de drukte van de receptie, die boodschap nog eens speciaal met mij mee in een filmpje dat u hieronder kan bekijken.