De transformatie van een klein gemeentemuseum met zijn collecties tot een instrument voor de verbetering van het welzijn van kwetsbare en zorgbehoevende ouderen.

In een notendop

Melle is een kleine gemeente bezuiden Gent die beschikt over een gemeentelijk museum, archief en documentatiecentrum gehuisvest in een oude gemeentelijke jongensschool. In de loop der jaren werd er samen met een grote groep van zeer enthousiaste vrijwilligers de laatste decennia een uitzonderlijke erfgoedwerking opgebouwd.
Onder het motto ‘stilstaan is achteruitgaan’ wil het gemeentebestuur een nieuwe wending geven aan de werking van het gemeentemuseum. Het is de bedoeling om het gebouw én de collecties van het gemeentemuseum figuurlijk binnenstebuiten te keren. Het museum wordt omgevormd tot een plaats die niet meer exclusief dient om er te werken rond het verleden maar tot een sociale ruimte die moet helpen bij het aanpakken van maatschappelijke noden en behoeften in de gemeenschap. De focus hierbij zal komen te liggen op kwetsbare en zorgbehoevende ouderen. De collecties treden tegemoet aan deze doelgroep en worden ter beschikking gesteld van actoren buiten de erfgoed- en cultuursector.

Een dergelijk museum wordt omschreven als een gemeenschapsmuseum. Dit is geen museum in de traditionele zin maar een plaats waar scholen, sociale diensten of verenigingen activiteiten kunnen organiseren rond verschillende doelen zoals kansen, ervaringen, vertrouwen, vaardigheden, competenties, accreditaties, gezondheid en welzijn. Enkele voorbeelden: een zinvolle dagbesteding voor kwetsbare ouderen, het helpen van thuiswonende personen met dementie en hun mantelzorgers aan reminiscentiemateriaal of creatieve sessies voor mensen die herstellen van een mentale ziekte.

De mosterd hiervoor werd gehaald bij een hands-onraamwerk voor gemeenschapsmusea dat FARO ontwikkelde samen met het National Waterfront Museum in Swansea, het Poverty and Prevention City and County of Swansea en het Museum Huis van Alijn in Gent.

Het traject zal in het najaar worden opgestart met de voorstelling van het concept aan stakeholders en geïnteresseerden. Daarna zal vanuit een asset based approach samen met de Melse gemeenschap het gemeenschapsmuseum worden vormgegeven.

Dit traject kadert ook in een reeks piloottrajecten van FARO rond erfgoedcollecties, gezondheid en welzijn.

Partners

Hannah Van der Auwera (Gemeentemuseum Melle), Ans Van de Cotte (Erfgoedcel Viersprong) en Bart De Nil (FARO)

Meer informatie

• Conferentie 'Het aanpakken van armoede door middel van erfgoed' op 7 december 2016 in museum Huis van Alijn in Gent, sfeerbeelden en presentaties.
• Infovergadering over piloottraject in het gemeentemuseum op 3 oktober 2017.
• Verslag asset mapping in gemeentemuseum op 6 november 2017.