Piloottraject Museum als zorgplaats

Het museum als zorgplaats. Foto: (c) Museum Dr. Guislain

Door middel van interactie met kunst en cultureel erfgoed bevordert Museum Dr. Guislain het psychisch welzijn van bewoners uit de Bloemekeswijk in Gent.

In een notendop

In 2016 startte het Wijkgezondheidscentrum De Kaai met ‘interactiegroepen’. In deze groepen pogen gezondheidspromotoren door middel van interactie het psychisch welzijn en de draagkracht bij de deelnemers te verhogen. Een nieuwe interactiegroep rond ‘Rouw’ startte in 2019. 

Vertrekpunt zijn de noden van de buurtbewoners. Via een vertrouwde hulpverlener (een huisarts, gezondheidspromotor, antennemedewerker senioren …) worden de deelnemers uitgenodigd. Het Wijkgezondheidscentrum De Kaai en het Lokaal Dienstencentrum De Boei houden de vinger aan de pols en verzamelen alle vragen. Die gaan vooral over bewoners die kwetsbaarder geworden zijn en nood hebben aan gezondheids- en culturele ondersteuning. Om een eerste drempel weg te nemen en zoveel mogelijk deelnemers samen te brengen wordt hen vooraf de mogelijkheid gegeven samen te lunchen in Het Balenmagazijn, het sociaal restaurant van de wijk.

De eigenlijke projectnamiddagen vinden plaats in het Museum Dr. Guislain. Weg van de alledaagse realiteit en in een inspirerende omgeving wordt aan de deelnemers de kans gegeven op verhaal te komen. Bij de start van elke sessie wordt een draaiboek opgesteld waarin wordt beschreven welke thema’s en methodieken aan bod zullen komen, welke collectie-onderdelen zullen worden bezocht en hoe de namiddag zal verlopen. Vertrekpunt zijn de erfgoed- en kunstcollecties, de thema’s van de tijdelijke tentoonstellingen of de beladen geschiedenis van de psychiatrie. Er staat een arsenaal aan methodieken klaar, gaande van objecthandling en storytelling over slow art tot  een creatieve workshop … In dialoog met de kunstwerken en de erfgoedobjecten zijn er geen taboes en kan er over alles gepraat worden. Het museum dient het doel. Na en voor iedere sessie is er een planning en evaluatie.

Op korte termijn komt het er voor de deelnemers op aan iets ‘nuttigs’ doen, positieve ervaringen op te doen, energie te krijgen, te kijken, luisteren en eventueel te praten, eerlijkheid en openheid te ervaren, troost te vinden in schoonheid, enthousiasme te ervaren en te delen. Op middellange termijn is het van belang de draagkracht en de mentale weerbaarheid van de deelnemers te verhogen. En op lange termijn streeft het project ernaar meerdere buurtorganisaties en het Wijkactieteam te betrekken, het project op te nemen in de 'Vrienden van het museum'- en de vrijwilligerswerking. Deelnemers organiseren en ondersteunen zelf, nemen zelf initiatieven en participeren in de museumwerking.

Het meten van de impact verloopt aan de hand van vragenlijsten na iedere sessie en diepte-interviews op het einde van het project.

Dit traject kadert in een reeks piloottrajecten van FARO rond erfgoedcollecties, gezondheid en welzijn.

Partners

Lara Hardeman en Els Decroo (Wijkgezondheidscentrum De Kaai), Griet Van Dessel en Stella De Clercq (Lokaal Dienstencentrum De Boei / OCMW Gent), Kristine Timperman (Museum Dr. Guislain)

Foto: (c) Museum Dr. Guislain

Bart De Nil