Geluid en geheugen

Geluid van dingen in Huis van Alijn

Overkomt het u ook wel eens, dat u bij het horen van een bepaald geluid of deuntje spontaan moet terugdenken aan iets wat u hebt meegemaakt? Of dat u zich moeiteloos de sfeer van de fuiven uit uw jeugd voor de geest kunt halen bij het horen van - ik zeg maar wat - de reggaebeats van Bob Marley?

Over de relatie tussen geluid en geheugen is al veel gezegd en geschreven. In zijn nieuwste boek Tril geeft pianist en gewezen cabaretier Mike Boddé ons een originele en interessante inkijk op de impact van geluiden op onze herinneringen. Tril is namelijk een zogenaamde 'audiografie' oftewel een audiobiografie in geluiden.

Noodzaak om alle geluiden te beschrijven

Saillant detail: Boddé schrijft over geluiden die hij wellicht over enige tijd niet meer kán horen, want hij wordt langzaam doof. Omdat geluid, de trillende lucht, voor hem de essentie is van zijn bestaan, was het gehoorverlies een signaal om alle geluiden te beschrijven die op hem de meeste indruk gemaakt hebben.

Maar in de eerste plaats is Bodé een zeer begenadigd muzikant en verteller. Alleen al voor zijn zeer grappige interventies over klassieke muziek moet u zeker eens kijken naar het liveprogramma Podium Witteman. Maar het zijn niet alleen de Bachs en Beethovens die er bij Boddé toe doen. Voor deze gepassioneerde muzikant zijn alle geluiden belangrijk. Er zijn nostalgische geluiden zoals het stuiteren van een plastic bal op de straat of het terugdraaien van een cassettebandje. Maar ook trieste klanken zoals het druppelen van een longdrain in de borstkas van zijn broer die op sterven ligt.

In dit filmpje kan u een interview met Mike Bodé bekijken tijdens De Wereld Draait Door:

Een blog in een reeks over het geheugen en herinneren:

Het geluid van de dingen

Tot slot nog een tip: wie wil luisteren naar dingen uit het dagelijks leven kan daarvoor terecht op de website van het Huis van Alijn. Met een geluidsinstallatie in het museum en met een geluidenbank verzamelde Aifoon voor het Huis van Alijn geluiden van dingen. Speelgoedgeluiden kwamen daarbij het eerst in de kijker. Voor het Huis van Alijn is dit een extensie van hun auditieve collectie over het dagelijks leven. Want niet alleen beelden zijn triggers voor het geheugen, ook auditieve herinneringen genereren verhalen over vroeger en vandaag.

Bart De Nil
geluidsarchief