In 2017 staat Erfgoeddag in het teken van ‘Zorg’. Een breed thema, met tal van invalshoeken en mogelijkheden. Ook in de FARO-bibliotheek is heel wat materiaal te vinden dat je kan helpen bij het uitwerken van een activiteit. Op deze blog posten we daarom geregeld een inspirerende boekentip over een van de vele zorgaspecten. Ditmaal diepen we een boek op uit de oude doos: 'Rond en om het kraambed' van dokter Wilfried Broeckaert.
 

Van oudsher hangen rond de geboorte en het kraambed heel wat gebruiken, opvattingen en tradities, die vaak van generatie op generatie, of letterlijk van moeder op dochter, worden doorgegeven. Eén zo’n gebruik is bijvoorbeeld de aanwezigheid van een baker, een vaak ervaren maar ongeschoolde volksvrouw die hielp bij de bevalling en in de eerste dagen daarna de kraamzorg op zich nam. Door gebrek aan scholing en niet gehinderd door enige medische kennis baseerde deze baker zich veelvuldig op oude wijsheden en bijgeloof – we spreken niet voor niets nog altijd over ‘bakerpraatjes’.
 

Aan het begin van de twintigste eeuw begon stilaan, samen met de verspreiding van de medische kennis, ook de professionalisering van de kraamzorg toe te nemen. Bakers, die zich vooral baseerden op ervaring en bijgeloof, kregen een slechte naam. Ook hier: Broeckaert heeft het in de eerste hoofdstukken van zijn boek bijvoorbeeld over “luie”, “babbelachtige” of “hebzuchtige” bakers, die zich laten leiden door “oude-vrouwtjesremediën”. Met een grote vastberadenheid is Broeckaert vast van plan om die bakerpraatjes voor eens en voor altijd te weerleggen, zodat ze later “enkel nog den folklorist aanbelangen”.
 

En laat dat nu voor ons erg interessant zijn … In overzichtelijke stukjes beschrijft Broeckaert de vooroordelen en gebruiken voor, tijdens en na het kraambed. Op die manier leren we dat een geboorte tussen elf uur en middernacht op sommige plaatsen beschouwd werd als een voorbode voor onheil, en dat vele bakers de gewoonte hadden om de moederkoek met wijwater of zout te besprenkelen alvorens hem weg te gooien. Of wat te denken van de traditionele remedies tegen oogontstekingen, stuipen, “wind in de darmen” of de hik? Broeckaert beschrijft allerlei situaties en remedies die ooit als heel normaal werden aanzien, maar ondertussen hopeloos achterhaald zijn. Voor ons nu biedt dit boek een mooie kijk op hoe de kraamzorg de afgelopen honderd jaar evolueerde.

 

Je kan het boek Rond en om het kraambed inkijken en ontlenen in de FARO-bibliotheek. De bibliotheek kan elke werkdag op afspraak bezocht worden tussen 8.30 en 16.00 uur. Een afspraak maken kan eenvoudig via bibliotheek@faronet.be of telefonisch op het nummer 02 213 10 60. 
 

Op zoek naar nog meer inspiratie?
Raadpleeg de catalogus online via LIMO.

Foto: © Cover boek: Wilfried Broeckaert. Rond en om het kraambed. Onze bakers bij de verzorging van moeder en kind. Borgerhout, De Regenboog, s.d

 

Tekst: Annemie Vanthienen, Stafmedewerker Informatiebeheer | Bibliotheek

 

Op zoek naar nog meer boekentips? Hier vind je het volledige overzicht!