“Les hôpitaux sont, en quelque sorte, la mesure de la civilisation d’un peuple”. Met dit citaat van Jacques Tenon opent Jaak Ockeley zijn tweedelig werk over de gasthuiszusters en hun ziekenzorg in het aartsbisdom Mechelen. Hij focust zich daarbij op de 17e en 18e eeuw, een periode waarin er in het aartsbisdom zo’n dertien huizen van gasthuiszusters actief zijn. Allemaal legden ze zich, via hun gasthuizen of hospitalen, toe op de verzorging van zieken en passanten.

En dat deden ze met succes. Vaak waren de gasthuiszusters de enige toevlucht voor arme of noodlijdende mensen, iets wat hen veel waardering opleverde. Wanneer Jozef II in 1783 beslist om 163 kloosters in de Zuidelijke Nederlanden op te heffen, laat hij de gasthuiszusters ongemoeid. Ook de Franse revolutionairen enkele jaren later laten de ziekenverzorgende congregaties met rust. Na de machtsovername door Napoleon zijn het opnieuw de gasthuiszusters die als eerste congregatie officieel worden erkend.

Ockeley zoomt in dit lijvige werk in op de statuten, de externe relaties met de kerkelijke en de burgerlijke overheid, de interne verhoudingen in het gasthuis en het dagelijks leven van de gasthuiszusters. Daarnaast verkent Ockeley ook het sociaal dienstbetoon van de zusters. Hoe werden de zusters opgeleid? Waren er voldoende gasthuisbedden beschikbaar? Wie werd opgenomen en wat kostte zo’n opname? En waaruit bestond de geboden geneeskundige hulp? Wie meer wil te weten komen over het boeiende verhaal van de gasthuiszusters, zit met dit boek beslist op het goede spoor.

Ockeley, Jaak. De gasthuiszusters en hun ziekenzorg in het aartsbisdom Mechelen in de 17de en de 18de eeuw. Bijdrage tot de studie van de actieve vrouwelijke kloostercongegraties. (Archief- en Bibliotheekwezen in België, extranummer 44), 2 dln. Brussel, Algemeen Rijksarchief, 1992.

Meer lezen?
In 2017 staat Erfgoeddag in het teken van ‘Zorg’. Een breed thema, met tal van invalshoeken en mogelijkheden. Ook in de FARO-bibliotheek is heel wat materiaal te vinden dat je kan helpen bij het uitwerken van een activiteit. Op deze blog posten we daarom geregeld een inspirerende boekentip over een van de vele zorgaspecten. Op zoek naar nog meer boekentips? Hier vind je het volledige overzicht.

Je kan het boek De gasthuiszusters en hun ziekenzorg in het aartsbisdom Mechelen inkijken en ontlenen in de FARO-bibliotheek. De bibliotheek kan elke werkdag op afspraak bezocht worden tussen 8.30 en 16.00 uur. Een afspraak maken kan eenvoudig via bibliotheek@faronet.be of telefonisch op het nummer 02 213 10 60.

Op zoek naar nog meer inspiratie?
Raadpleeg de catalogus online via LIMO.

Foto: © Cover boek