Met ‘Alles es just’ maak je op Erfgoeddag kennis met Pogge, een 19e-eeuwse Schaarbeekse volksheld. In het echte leven heette hij Pierre De Cruyer. Pogge speelde tot zijn dood een grote rol in het verenigingsleven van ‘zijn’ Schaarbeek. Hij werd beroemd en geliefd omwille van zijn gave om (buren)ruzies te beslechten. Dat deed hij onder meer met zijn beroemd geworden slagzin ‘Alles es just’. Daarbij hoorde ook een karakteristiek handgebaar.

Pogge wordt geboren in Ternat  in 1821 en betrekt na zijn huwelijk in Schaarbeek een bescheiden woning met verdiep aan de Haachtsesteenweg. Hij werkt er in de lokale gasfabriek,  maar hij vergezelt ook vaak Schaarbeekse groentekwekers op hun route naar de hoofdstad. Zij geven hem de bijnaam ‘Pogge’ (de afkorting van ‘Poesjenel’, het woord dat naar een stangpop verwijst, wat in Antwerpen dan weer ‘Poesje’ genoemd wordt), een duidelijke verwijzing naar zijn korte gestalte. Pogge overlijdt in Schaarbeek in 1891.

Zestien jaar voor zijn dood richt een groep vrienden de vereniging ‘De Vrienden van Pogge’ op. Ontmoetingsplaats is het café ‘De Drie Koningen’, aan de Haachtsesteenweg, waar ook talrijke andere verenigingen verzamelen blazen. ‘Pogge Kermis’, de jaarlijkse buurtkermis in september, vloeit voort uit deze smeltkroes aan activiteiten en kleurrijke persoonlijkheden. Tijdens de kermis wordt het standbeeld van de kleine Pogge door de straten van de wijk gedragen, een traditie die zich voortzet tot in 1990.

Voor ‘Alles es just’ gingen de organisatoren naar aanleiding van Erfgoeddag op zoek naar beeldmateriaal (foto’s en videobanden) over het volksleven in de wijk Pogge, zowel bij oude wijkbewoners als in publieke en private collecties:

-    fotoalbums van oude wijkbewoners (vb. Jules Van Geele en de Vrienden van Pogge)
-    private collectie Léon Verreydt: oude postkaarten en foto’s
-    Fonds Local de Schaerbeek in de Maison des Arts
-    Dexia archief in het Paleis des Academiën
-    Sint-Lukasarchief
-    beeldarchief van de VGC (al dan niet gedigitaliseerde videofragmenten)
-    eventuele andere collecties van verzamelaars of fotografen

Dit wordt op vier locaties getoond op groot scherm: Café Les Trois Rois – een voormalig volkscafé en oudste gebouw van Schaarbeek, uit 1722, Zwembad Neptunium en Espace Vogler - het Huis voor het lokaal verenigingsleven. Een vierde locatie wordt nog gezocht.

Elke locatie belicht één of meerdere aspecten van het Schaarbeekse volksleven. Naargelang het opgeviste beeldmateriaal, kunnen de volgende thema’s aan bod komen: de figuur Pogge, de Vrienden van Pogge, de Schaarbeekse volkscafés, de buurtbioscopen, de carnavaleske optochten, Scharnaval en Pogge Kermis, het sportleven en het Sportpaleis… Er is op Erfgoeddag ook een Optocht langs het parcours aangevoerd door de Vrienden van Pogge, de Schaarbeekse reuzen, de majorettengroep Les Mignonnettes du quartier Bruegel, de fanfare Fansifar en andere eventuele Schaarbeekse volksverenigingen. En nog veel meer…

Meer info:

Philippe Debroe
Hermanstraat 6
1030 Brussel
+32 2 503 51 52
+32 497 28 46 53
allesesjust [at] hotmail [dot] com
 www.philippedebroe.com

Lees ook het artikel dat eerder verscheen op Brusselnieuws.be

Foto:

(van links naar rechts, en van boven naar beneden)
- Pogge wordt uitgedragen door De Vrienden van Pogge tijdens Pogge Kermis, september 1946
- Standbeeld van Pogge in het Schaarbeekse atelier van beeldhouwer Louis Van Cutsem, jaren 50
- Reuzenstoet op de Brusselse Grote Markt, met Julo 1er uiterst rechts, 2009
- De Vrienden van Pogge in 1925
- Jules Van Geele, oftewel Julo, voormalig cafébaas en voorzitter van De Vrienden van Pogge, 2004
- Fanfare ‘The Blue Girls’, Haachtsesteenweg, jaren 80
- Verkleedpartij in het gemeentelijk zwembad Neptunium (hoofdzakelijk Julo en De Vrienden van Pogge), jaren '80
- Landelijk Schaarbeek ter hoogte van de Hermanstraat, voor 1905

Alle beelden (c) Philippe Debroe