Vernieuwd Museum Plantin-Moretus opent

Plantin (c) Plantin-Moretus

Op vrijdag 30 september gaat het vernieuwde Museum Plantin-Moretus opnieuw open, na een renovatie. Het museum wil de bezoeker meenemen in het verhaal van de vooruitstrevende uitgever Christoffel Plantin en zijn schoonfamilie Moretus. Met onder meer poëtische filmische interventies, soundscapes, een humoristisch hoorspel en een nieuw depot.

Christoffel Plantin, een Fransman, vestigt zich in Antwerpen omstreeks 1550 en runt zijn bedrijf als een hedendaagse CEO. Zijn uitgeverij ‘Officina Plantiniana’ groeit uit tot een multinational met filialen in Leiden en Parijs. Met de meertalige bijbel Biblia regia weet hij de Spaanse koning Filips II te overtuigen van zijn topdrukwerk en verkrijgt hij het privilege om liturgische werken te exporteren, tot in Midden- en Zuid-Amerika. Hij is de stamvader van de uitgeversdynastie Plantin-Moretus. Gedurende negen generaties blijft ‘De Gulden Passer’, het woonhuis met uitgeverij aan de Antwerpse Vrijdagmarkt, in handen van de familie.

Tot 140 jaar geleden. In 1876 verkoopt Edward Moretus Plantin de hele site met inboedel en archieven aan de stad Antwerpen om er een museum van te maken. In dit museum ontdekt de bezoeker tot op vandaag hoe belangrijk deze Antwerpse uitgeverij is geweest. Niet voor niets zijn de archieven erkend als Memory of the World en het museum als UNESCO Werelderfgoed.

Ontmoet de vooruitstrevende uitgever Christoffel Plantin, zijn familie en kennissen

Vandaag is een nieuwe fase aangebroken. In het hernieuwde museum ontmoet de bezoeker op de gelijkvloerse verdieping de veelzijdige Plantin als familieman, bedrijfsleider, zakenman en drukker van topdrukwerk. De Officina Plantiniana is een succesvolle boekenbusiness die zich onderscheidt van de concurrentie door kwaliteit in vorm en inhoud. Zijn bedrijf is een familiebedrijf waarin zijn dochters op jonge leeftijd meedraaien. Plantin is een gewiekst zakenman en een goed bedrijfsleider. Met de verkoop van kant, globes en kaarten spreidt hij zijn risico’s en hij houdt stand in woelige tijden.

Plantin is de geliefde uitgever van wetenschappers en humanisten. Hij daagt hen uit om met hem, betere en nauwkeurigere wetenschappelijke werken te publiceren. Kiliaan legt op de Vrijdagmarkt de basis van het Nederlandstalige woordenboek en met de Nederlandstalige uitgave van Valverde worden de ‘barbiers en chirurgijnen’ op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen in de geneeskunde. Kaarten van Ortelius gaan over de toonbank en met de uitgaven van Lobelius, Dodoens en Clusius krijgt de botanica of plantkunde een boost. In het ‘Tiende’ pleit Simon Stevin voor het decimaal stelsel en eeuwen later inspireert dit werk Jefferson bij het vastleggen van de dollar.

Een uitgeverij die de wereld mee vorm geeft

Op de eerste verdieping ligt de focus op de uitgeverij waarmee Plantin en zijn nazaten Antwerpen op de kaart zetten. In vier thema’s - taal, wetenschappen, religie en mens en maatschappij - komen de belangrijkste realisaties aan bod. De grootste schrijvers en wetenschappers vinden hun weg naar de Vrijdagmarkt in Antwerpen. Plantin verspreidt hun ideeën internationaal.

De opstelling zet tien topwerken in de kijker, echte bestsellers die hun stempel drukten op de geschiedenis. Denk maar aan de kaarten van Ortelius of de wiskundige werken van Stevin.

Plantin is een trendsetter in vormgeving. Hij creëert een nieuwe markt voor boeken geïllustreerd met verfijnde kopergravures. De Fransman introduceert een variëteit aan elegante Franse lettersets in de Zuidelijke Nederlanden, zoals de Garamond. Dit lettertype is vandaag op elke computer te vinden. Kleinzoon Balthasar ontwikkelt met zijn jeugdvriend Peter Paul Rubens de lay-out van het barokboek.

Nieuwe presentatie en depot

Om het bezoekerscomfort te verhogen zijn er meer rustruimtes, betere onthaalruimtes, betere atelierruimtes en een aantrekkelijkere museumwinkel met een rijker aanbod. Het museum zal nog nadrukkelijker aanwezig zijn op de Vrijdagmarkt door een betere uitlichting en signalisatie.

Het depot met nieuwe leeszaal is van de hand van noAarchitecten. Met de realisatie van het depot zal de collectie op een adequate manier verpakt en opgeborgen kunnen worden en met zorg bewaard voor de volgende generaties.

Feest!

Op 30 september, 1 en 2 oktober 2016 is er een groot openingsweekend in het museum en op en rond de Vrijdagmarkt. Hoogtepunt wordt het creativiteitsfestival waar zowel jonge kunstenaars als gevestigde waarden aan meewerken en waar alles draait rond drukken en papier voor jong en oud. Een reusachtige drukpers op zonne-energie van de kunstenaar Raphael August Opstaele uit de collectie van de Verbeke Foundation palmt de Vrijdagmarkt in. Er komt een constructie van Time Circus,  heel veel muziek in het museum en de binnentuin en op de Vrijdagmarkt, theater, performanes, workshops, etc.

Meer info vindt u op op de website van het museum. Bekijk de reportage op deredactie.be en een interview op ATV.

Roel Daenen
UNESCO
Antwerpen
memory of the world
Plantin-Moretus
Opening / lancering