Op 25 november heeft UNESCO de Belgische beiaardcultuur erkend als een beste praktijk op het vlak van het borgen van immaterieel cultureel erfgoed. Dat is een belangrijke internationale erkenning voor de Belgische beiaardiers en al wie zich voor onze beiaardcultuur inzet. UNESCO nam deze beslissing op de 9de sessie van het Intergovernmental Committee for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage, het bevoegd comité voor deze Unesco-conventie van 2003.

Borging van beiaardcultuur heeft een bredere betekenis dan de studie en de bescherming van de instrumenten. Het begrip slaat ook op het doorgeven van kennis aan nieuwe generaties en het voortdurend vernieuwen van de traditie. Dit om ze te blijven verbinden met het maatschappelijk gebeuren van vandaag.

De beiaard is ontstaan rond 1500 in de Zuidelijke Nederlanden en is het oudste muzikale massamedium uit de geschiedenis. Vandaag is de beiaard het grootste muziekinstrument ter wereld.

De voorbije 100 jaar hebben beiaardiers en vele anderen die zich voor de beiaardcultuur inspannen dit unieke muzikale erfgoed steeds weten te vernieuwen. We danken het aan hen dat beiaardmuziek nog steeds de atmosfeer van tientallen Belgische steden en gemeenten kleurt, ondanks de ontwikkeling van nieuwere muzikale media, en dat de belangstelling van het publiek nog groeit.

De Vlaamse Beiaardvereniging en de Association Campanaire Wallonne dragen onze beiaardcultuur.

De Belgische beiaardcultuur valt op door haar streven naar een evenwicht tussen vernieuwende initiatieven en respect voor de historische rol van de beiaard. Daarbij staat het creëren van een breed draagvlak steeds voorop: vanuit de lokale beiaardwerking worden ervaringen uitgewisseld met de nationale organisaties en de Wereldbeiaardfederatie, die de dynamiek rond de beiaard versterken.

UNESCO waardeert de jarenlange ervaringen en acties in België voor het doorgeven en vieren van de beiaardcultuur. De organisatie roemt ze als een voorbeeld voor erfgoedgemeenschappen overal ter wereld. Die erkenning omvat zowel het beiaardrepertoire, de opleidingen, de concerttradities als de verhalen rond beiaardmuziek.

De erkenning betekent een belangrijke morele opsteker voor de beiaardcultuur in ons land en een beloning voor de inzet van tientallen Belgische beiaardiers en beiaardliefhebbers. Het bij UNESCO ingediende dossier is een gezamenlijk initiatief vanuit de Vlaamse en Franstalige Gemeenschap. Sven Gatz, Vlaams minister van Cultuur: "Beiaardmuziek geeft onze steden al sinds vijf eeuwen een unieke atmosfeer. Ik hoop dat we nog lang van onze beiaarden zullen mogen genieten. UNESCO erkent de creativiteit van beiaardiers en anderen die ervoor zorgen dat deze cultuurvorm relevant blijft voor de lokale samenlevingen van vandaag."

Joëlle Milquet, Franse Gemeenschapsminister van Cultuur: "La musique de carillon est la voix musicale de nos cités. Aujourd’hui elle contribue à la qualité de vie dans les espaces urbaines. Je félicite les carillonneurs et amateurs de musique de carillon pour cette reconnaissance internationale de leurs efforts continues à sauvegarder et actualiser ce patrimoine immatériel inestimable."

Meer informatie over de borging van de Vlaamse beiaardcultuur vindt u op het platform immaterieelerfgoed.be. UNESCO heeft dit jaar wereldwijd één programma geselecteerd als best practice voor de omgang met immaterieel erfgoed.

Bron: Agentschap Kunsten en Erfgoed

Foto: Luc Rombouts aan de Universiteitsbeiaard KU Leuven