Uit cijfers van het Nederlandse Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) blijkt dat er in 2013 in Nederland 26,5 miljoen museumbezoeken plaatsvonden. De voor 2013 bijgewerkte museumsector in de Cultuurindex komt hierdoor uit op 134 punten (2005=100). Uit recente cijfergegevens blijkt bovendien ook een explosieve groei in Museumkaart-bezoeken, dat deels het toegenomen museumbezoek verklaart. Museumkaarthouders hebben na aanschaf (54,95 euro plus 4,95 euro administratiekosten) een jaar lang onbeperkt toegang tot 400 musea in Nederland.

Belevenissen, crisis en Museumkaart

Onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau wees al eerder uit dat het aandeel van de Nederlandse bevolking dat musea bezoekt, is toegenomen van 38% in 2003 tot 49% in 2012. Op de website van Cultuurindex Nederland wordt het succes van de musea onder meer toegeschreven aan "de (her)opening van een aantal grote musea zoals het Stedelijk Museum, EYE, Rijksmuseum en het Scheepvaartmuseum. Kenmerkend voor deze musea is dat ze zich (meer) richten op het bieden van belevenissen en niet alleen op klassiek museumbezoek. De tentoonstellingen dompelen de bezoekers onder in een bepaald tijdperk, in een kunststroming of in een verhaal, gebruikmakend van de laatste moderne audiovisuele technieken. Ook is er een mooi (grand)café  en een ruim gesorteerde museumwinkel om het museumbezoek nog prettiger te maken." Daarnaast zou ook de economische crisis bijdragen aan het succes van musea, doordat mensen reizen naar het buitenland vervangen door dagjes uit in eigen land.

Naast de aantrekkingskracht van deze nieuwe of vernieuwde musea, valt ook het succes van de Museumkaart op: de verkoop én het gebruik van de kaart is immers relatief veel sterker gestegen dan het totale bezoek aan het museum. In 2005 waren er 315.000 Museumkaarthouders. In 2014 is dit gestegen naar 1,1 miljoen. Daar komt bij dat kaarthouders de Museumkaart steeds frequenter zijn gaan gebruiken waardoor volgens het CBS hun aandeel in het totale museumbezoek sinds 2005 is verdubbeld naar 23%.

Te groot succes?

"Musea ontvangen van de Museumvereniging minimaal 60 procent van het entreegeld per bezoekende kaarthouder. Als alle kaarthouders meer dan zes keer per jaar een tentoonstelling bezoeken, verliest de Museumvereniging daar geld op. Die grens is in 2013 overschreden met gemiddeld 6,5 bezoeken per kaart. De totale compensatie aan musea betrof in dat jaar 37,6 miljoen euro. De vraag is daarom of de Museumvereniging het succes van de kaart wel kan blijven betalen als deze trend zich ook in de komende jaren nog doorzet" (bron: Succes van grote musea Amsterdam brengt Museumkaart in problemen, NRC Handelsblad, 2013).

Bron: Cultuurindex Nederland. Op deze website vindt u ook meer achtergrondinformatie en statistieken.