421.700. Zoveel bezoekers trok de tentoonstelling ‘Jheronimus Bosch. Visioenen van een genie’ in Het Noordbrabants Museum in Den Bosch die afgelopen zondag sloot. “Een record,” aldus het jubelende persbericht, dat in een adem ook de ronkende waardering van The Guardian citeert. Die omschreef de expo als “een van de belangrijkste tentoonstellingen van de eeuw”. Heeft u het gemist? Dan kunt u zich nog altijd laven aan een batterij strips die verschenen in aanloop naar en tijdens de looptijd van deze blockbuster.

Verder lezen we in het leerrijke en uitgebreide persbericht dat “[er onder meer] … 8.000 koelkastmagneten en ruim 6.000 exemplaren van de speciale Suske en Wiske-editie” over de toonbank gingen. Suske en Wiske nummer 333 heet, allitererend als vanouds, 'De Bibberende Bosch'. Het is niet de eerste keer dat het bekende duo terechtkomt in een (kunst)historische setting. Denk maar aan albums als ‘Sterrenrood’ (over de geschiedenis van het Red Star Line Museum). Maar ook aan ‘De Nachtwachtbrigade’ (over Rembrandt) en ‘De Kleurenkladder’ (over Vincent Van Gogh). Maar hét referentiewerk op dit vlak blijft ongetwijfeld ‘De Raap van Rubens’, uit 1977. Dat album verpakte het verhaal van het leven en werk van Pieter Paul Rubens op een toegankelijke en humoristische manier. Het album verscheen in het Rubensjaar naar aanleiding van de 400e geboortedag van de schilder.

‘De Bibberende Bosch’ is een klassiek Suske & Wiske-verhaal, zonder al te grote verrassingen. Heel wat bizarre personages uit Bosch’ werk maken uiteraard hun opwachting. Het 15e-eeuwse ’s Hertogenbosch komt bovendien knap, gedetailleerd en geloofwaardig, zij het gelikt, in beeld.

Sympathieke wezens

Een tweede album dat de bezoeker in de museumshop kon aankopen was ‘Alex en het Feest van Jeroen Bosch’ van de jonge belofte Evi Nijs. Daarin bezoekt Alex met zijn grote broer het Noordbrabants Museum. Met de hulp van een passerend konijn belandt hij in De Tuin der Lusten. Daar ontmoet hij allerlei, overwegend sympathieke wezens in de grotesk-sprookjesachtige wereld van Bosch. Het verhaal kruist het werk van Bosch met de inventieve kolder van Alice in Wonderland. Helder en braafjes getekend, en dus voor de jongste museumbezoekers. Het doet ook denken aan het fraaie ‘Het wonderbaarlijke verhaal van Jeroen, zijn pet, zijn rugzak en zijn bal’ van illustrator Thé Tjong-Khing.

Houtsnede

Beide albums contrasteren met het grove, houtsnee-aandoende grafische handelsmerk van Marcel Ruijters in 'Jheronimus'. Ruijters maakte naam met zijn hedendaagse versie van het middeleeuwse Bestiarium en eveneens uit vroeger tijden komende Alle Heiligen. De wetenschappelijke kennis over het leven van Bosch is beperkt, wat maakt dat (strip)auteurs als Ruijters de gaten kunnen vullen met eigen ideeën en interpretaties. Anders dan de vorige aangehaalde auteurs en werken, focust Ruijters zich op de figuur Bosch als diepgelovige, zoekende kunstenaar, die met zijn werken zijn tijdgenoten een morele les wou spellen. Hij schetst Bosch ook in zijn tijd, in de laatmiddeleeuwse maatschappij waarin de eerste tekenen van de renaissance zich aandienen.

Demoncide

Ten slotte is er het recent verschenen Jheronimus Bosch van Griffo, pseudoniem van Werner Goelen. Van alle hier gesignaleerde albums is dit het meest sfeervolle en grafisch verfijnde. Het verhaal is, net als bij de andere, erg fantasierijk. De jonge Bosch zit met een vervelend probleem opgescheept: de monsters die hij schildert, blijven niet ‘plakken’. Griffo citeert naar hartenlust uit het werk van Bosch. Zo belandt de jonge schilder in het bos waar een grote, witte uil hem aanspreekt. Daar verwijst Griffo naar de prent Het Woud Heeft Oren, het Veld Heeft Ogen. Samen met zijn aanstaande en een magiër trotseert Bosch de demonen van Beëlzebub, en verkrijgt hij de demoncide, het fixeermiddel dat de wonderlijke wezens ter plekke op het doek houdt. Er is nog een nevenverhaaltje, waarbij een restauratrice in Gent Bosch' Het Laatste Oordeel onder handen neemt. Wanneer ze de demoncide verwijdert, gebeuren er vreemde dingen.

Meer weten over musea en strips? Hoe het Rijksmuseum Rembrandt verstripte, en het Louvre carte blanche gaf aan onder meer Nicolas de Crécy? Zie dan de eerdere artikels op deze site.

Het persbericht over de bezoekersaantallen vindt u op de website van het museum.