Vorige maand verscheen bij uitgeverij Snoeck het collectieboek  van het Gentse stadsmuseum STAM. Het rijkelijk geïllustreerde boek brengt het (goed vertelde) verhaal van de geschiedenis van de museumcollectie. En dat aan de hand van een aantal grote thema’s, waarbij de museale voorwerpen en ook archiefstukken zowel een illustratie zijn als de leidraad vormen.

Het STAM toont in het historisch kader van de 14e-eeuwe Bijlokeabdij “wat Gent tot Gent maakt.” In tegenstelling tot de bekende, klassieke (tentoonstellings)catalogi is dit collectieboek geen exhaustieve lijst waarin alle collectiestukken uitvoerig worden beschreven. “Het is het verhaal van de verzamelgeschiedenis dat we brengen,” vertelt onderzoeker en auteur Wout De Vuyst. “Dit is een boek over het museum, maar tegelijkertijd ook een deel van het verhaal van Gent. En tevens een stuk geschiedenis van de erfgoedzorg en de mensen die dat op zich namen.”

Grote ambities

Deze geschiedenis gaat van start in 1833, met de oprichting van het Musée historique belge. De Vuyst: “Gent was koploper inzake de oprichting van een dergelijk historisch museum. Er bestonden al kunstmusea in ons land, sinds de Franse Tijd, maar dit was nieuw. Het museum in de hoofdstad dat zou uitgroeien tot wat vandaag de Koninklijke Musea voor Kunst en Geschiedenis zijn – het ‘Jubelpark’ – ontstond pas twee jaar later. Gent had dus grote, zelfs nationale ambities.”

Het boek brengt het fascinerende verhaal hoe schenkingen en aankopen de collectie verrijkten (en nog steeds verrijken). Maar ook hoe ‘de tijden’ zich weerspiegelen in het verzamelbeleid, met tendensen, wisselende voorkeuren, de inzet en visie van mensen. Maar ook: hoe toeval een rol speelt, en de impact van moderne onderzoekstechnologie. De Vuyst: “We hebben erg veel – tot dusver onbekende – informatie gehaald uit de verslagen van de verschillende (museum)commissies. Ook interessant en daarmee verband houdend is de wisselende museumlocatie. Van het stadhuis naar het Caermersklooster in 1884 – waarvoor ook en voor het eerst een conservator werd aangesteld – naar de Bijlokesite, na de Eerste Wereldoorlog.”

Geen eindpunt

Het is ook het verhaal van inventarissen, het komen en gaan van objecten, de twee wereldoorlogen, polemieken, verbouwingen en verhuizingen. Het boek brengt een chronologisch relaas, met daarbinnen ook nog eens dertig bijzondere verhalen over museumstukken. U leest er over de merkwaardige wolvenpoot (of was het een luipaarden- of leeuwenpoot?) en over hoe een telg van de Rothschildfamilie probeerde om de kostbare 15e-eeuwse bodebussen te verwerven. En hoe dat uitmondde in een mooie 1 aprilgrap. Gent zou Gent niet zijn zonder e lolleke [een grapje dus].

“Dit is zeker geen eindpunt,” zegt De Vuyst. “Dat kan ook niet: het verzamelen en het onderzoek van de collectie gaan voort, met vertakkingen over de hele museumwerking. Ik hoop stilletjes dat andere musea in binnen- en buitenland zich hierdoor kunnen laten inspireren. Er komt ook nog een Engelse en een Franse versie.”

Het boek is te koop in de STAMshop en in de boekhandel en kost 36 euro, inclusief twee STAMtickets.

Meer info vindt u op de website van het STAM.