Toen de inwoners van Kaggevinne in 2013 het eeuwfeest van hun parochie vierden, was dat voor het echtpaar Bea De Maegd en Jef Aerts aanleiding om die 100-jarige lokale geschiedenis ook uitvoerig te documenteren. Het resultaat daarvan verscheen twee jaar later als een kloek boekwerk van 700 bladzijden. Alles wat vijf generaties parochianen van Kaggevinne op een eeuw tijd meegemaakt hebben, passeert in deze dorpsmonografie de revue; overdadig geïllustreerd met fotomateriaal en veelal beschreven aan de hand van getuigenissen en verhalen van de hedendaagse inwoners van Kaggevinne.

Hun inbreng stoffeert vooral het tweede deel van het boek: ‘Kaggevinners vertellen van A tot Z’. Het zijn grotendeels heel doorsnee verhalen over het reilen en zeilen in een Vlaams dorp van zakdoekformaat met zijn verenigingsleven, onderwijsinstellingen, wijkwerking, oorlogsgeschiedenis, kleine en grote tegenslagen, feestelijke momenten en opmerkelijke gebeurtenissen. Maar zoals elk dorp in Vlaanderen heeft ook Kaggevinne zijn bijzondere inwoners (Liliane Saint-Pierre, de bandleden van The Scabs, pastoor Rudy Borremans, chefkok Felix Alen …) en zijn uitzonderlijke verhalen in alle dimensies van het leven (een miljoenenerfenis in 1938, de moord op Annick Van Uytsel in 2007 …).

Wispelturige dorpsgeschiedenis

Achter sommige plaatsnamen in Vlaanderen gaat een wispelturige geschiedenis van samenvoegen en opdelen schuil. Kaggevinne ligt al enkele eeuwen in de schaduw van het stadje Diest en op een steenworp van de basiliek van Scherpenheuvel. Eeuwenlang was het een moerassig gebied langs een dijk (‘kage’) en als eigendom van de heren van Diest verdeeld in Caggevinne-Lovens en Caggevinne-Kempens (met later de steenweg van Diest naar Aarschot als scheiding). In 1825 werd het zuidelijke deel met het aanpalende Assent tot de gemeente Kaggevinne-Assent samengevoegd. Beide woonkernen waren echter van elkaar gescheiden door de Napoleonsweg van Diest naar Leuven en slaagden er dan ook niet in om een gemeentelijke eenheid te worden.

Toen de bevolking van Kaggevinne bijna 100 jaar later aangegroeid was tot ca. 1000 zielen, was de tijd rijp om in 1913 een zelfstandige parochie Kaggevinne met een eigen kerk te stichten. In 1922 werd vervolgens bij Koninklijk Besluit ook de zelfstandige gemeente Kaggevinne opgericht. Maar dit samenvallen van gemeente en parochie was geen lang leven beschoren. Bij de gemeentefusies van 1977 verloor Kaggevinne zijn zelfstandigheid alweer. Opnieuw werd het dorp verdeeld, maar nu in oost-westrichting. Het westelijke deel ervan ging op in de fusie Scherpenheuvel-Zichem. Het oostelijke deel van Kaggevinne werd een deelgemeente van Diest.

Een grote kleine geschiedenis

Het boek ‘Fotogeniek Kaggevinne bij Demer en Diest in Vlaams-Brabant 1913|2013’ is in heel veel opzichten heel gewoon en van niet meer dan lokaal belang. Tegelijk mochten de auteurs meteen na het verschijnen van hun levenswerk de Oranjeprijs van de stad Diest en een erepenning van de lokale Davidsfondsafdeling in ontvangst nemen. Want juist omdat hun boek de lokale geschiedenis van de voorbije 100 jaar zo omvattend en vanuit de volksmond opgetekend weergeeft, is het tegelijk toch ook een heel bijzonder tijdsdocument geworden. De veelheid aan getuigenissen en de herkenbaarheid die daaruit voortkomt, geven het boek een soort representativiteit die bijzonder is.

Je kan het leven in Vlaanderen, de tijdsgeest en de evoluties tijdens de voorbije 100 jaar heel goed aflezen aan een boek als dit. En het moet worden gezegd: kosten noch moeite werden gespaard om de kroniek van Kaggevinne te boek te stellen. De beide auteurs hebben samen met vele actieve medewerkers en in interactie met heel de lokale gemeenschap een uitzonderlijke prestatie geleverd om dit boek te maken tot wat het is: een klepper van formaat. Om dat te ervaren moet men dit kloeke boek van 3,3 kg en op A4-formaat ter hand nemen en doorbladeren. Het is daarbij onmogelijk om niet ook te beginnen lezen en het is tegelijk onbegonnen werk om alles na elkaar te lezen en te bekijken. Maar dat hoeft ook helemaal niet. Regelmatig een schijfje Kaggevinne: het lijkt een prima remedie tegen de waan van de dag, hoogdravendheid of stedelijke pretentie.

Wie het boek wil kopen (39 euro; excl. 14 euro verzendkosten) kan terecht bij de auteurs: jefenbea@telenet.be of 013 31 29 51.