In Napoleons voetsporen van Moskou naar Vilnius

affiche World's Smallest Grande Armée

Tweehonderd jaar na de barre terugtocht van Napoleons Grande Armée uit Rusland die voettocht nog eens overdoen: je moet er goed zot voor zijn om dat avontuur aan te gaan. En zie: twee historici besloten samen the World's Smallest Grande Armée te vormen. Ze trokken een uniform aan, gingen op pad en maakten een documentaire over wie en wat ze onderweg zoal ontmoetten. 

Drie jaar voor de fatale Slag bij Waterloo, op 23 juni 1812, gaf Napoleon Bonaparte het bevel om met het grootste Europese leger dat tot dan toe ooit op de been was gebracht in Polen het grondgebied van de Russische tsaar binnen te vallen. Wat volgde was een militaire campagne waarbij uiteindelijk meer dan 600.000 Franse en met Napoleon meestrijdende soldaten het leven zouden laten. Op 14 september nam Napoleon Moskou - destijds de tweede stad van Rusland na de hoofdstad Sint-Petersburg - in. De Franse troepen, tijdens de invasie op Russisch grondgebied al voortdurend via de tactiek van de verschroeide aarde beproefd en verzwakt, troffen een desolate en platgebrande stad aan waar niets meer te rapen viel. Omdat ook na de symbolische bezetting van Moskou de verhoopte capitulatie van de tsaar uitbleef, maakte het fors gedecimeerde Franse leger zich vijf weken later op voor de terugtocht naar huis. Slechts 20.000 manschappen zouden de barre voettocht van 1.000 km via dezelfde route terug, maar in inmiddels winterse omstandigheden, overleven.

Om te beseffen wat dat geweest is, moet je ’t zelf ondervinden, dachten twee gedreven historici. En dus maakten Dimitri  Dumortier en Carsten de Vilder de reis van hun leven: te voet van Moskou naar Vilnius, in de voetsporen van la Grande Armée van Napoleon. Gekleed in namaakkostuums van Franse grenadiers en met aanvankelijk alleen hun rugzakken, een camera en veel optimisme, begonnen ze te stappen. Het verhaal van dit avontuur verwerkten ze in een boek, 'De roes van de iftoricus. Mafboek van een hedendaagse aftocht uit Rusland' en in een documentaire van 100 minuten: 'World’s Smallest Grande Armée'. De trailer is al meer dan veelbelovend.

Voordat deze film op 24 juli in het Russische Smolensk vertoond zal worden, gaat hij van 10 tot 14 juni eerst op vijf locaties in Vlaanderen in première. Tijdens deze voorstellingen brengen de beide documentairemakers (bijgestaan door Johan De Baedts) een live-uitvoering van de Russische muziek, die ze ook als geluidsdecor voor hun film inspeelden. Nog een reden om dit unieke evenement niet te missen.

Op 18 juni verschijnt het nieuwste nummer van faro | tijdschrift over cultureel erfgoed met een focusdossier over de Franse Tijd. Meer info over de inhoud en mogelijkheid tot bestellen van een exemplaar buiten abonnement vindt u hier.

Op 23 juni wordt het nummer voorgesteld tijdens de seizoensafsluiter van deBuren, met een optreden van Bart Van Loo. Info en tickets (5 euro, inclusief een ex. van faro) via de website van deBuren.

Rob Belemans
Franse Tijd
World's Smallest Grande Armée
docufilm
Lezing of presentatie