Musea moeten zich waarmaken, elke dag opnieuw. De tijd van vanzelfsprekende ‘belangrijkheid’ is voorbij. Dat is de – misschien voor sommigen – ‘inconvenient truth’. Het publiek, de media en de overheden verwachten immers dat musea betekenissen produceren, dat ze visie en vooruitstrevendheid laten zien, kortom, dat ze hun relevantie voor mens en samenleving voortdurend aantonen, in woord en daad.

Niet eenvoudig, vooral omdat het dagdagelijks runnen van het museum allesbehalve vanzelfsprekend is, gelet de lage budgetten voor de werking en infrastructuur en de (kleine) museumstaf. Maar terug naar de maatschappelijk-inhoudelijke verwachtingen die we van musea (mogen) hebben. Musea in Vlaanderen zijn sterk met deze vraag bezig. Waar staan ze voor? Wat willen ze betekenen? En voor wie willen ze betekenis hebben?

Individueel, zintuiglijk en emotioneel

We stellen vast dat de bezoeker, de verschillende ‘publieken’ (terecht) steeds meer als uitgangspunt wordt/worden genomen. Heel concreet merken we de grote aandacht voor het ‘participatieve museum’ op, met ‘interactie’, ‘cocreatie’, ‘betrokkenheid’ en ‘inclusie’ als sleutelwoorden. In zowel de literatuur als de museumpraktijk zien we nu dat er zich een nieuwe tendens begint af te tekenen, gericht op de individuele, zintuiglijke en emotionele beleving van en door een bezoeker.

Robert R. Janes gewaagt in zijn boek ‘Museums in a Troubled World’ zelfs van het ‘mindful museum’, waarbij hij refereert naar de meditatiebeweging van de ‘mindfullness’. De ‘vertaling’ daarvan gebeurt al in eigen land. Zo zijn de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten België gestart met yogalessen in het museum, naar buitenlands voorbeeld. Ook andere musea beginnen dit soort activiteiten te organiseren. Waarom? Hebben we te maken met een hippe nieuwigheid (die ongetwijfeld weer zal slijten), of is dit een begin van een nieuw soort museumbeleving? Moeten onze musea nu allemaal ‘mindful’ worden?

Yoga en andere vormen van museumbeleving

Wil u hier meer over weten? Kom dan op maandag 1 juni naar de FARO-studiedag in Antwerpen over de nieuwste vormen van museumbeleving. U verneemt er van Isabelle Vanhoonacker, directeur publiekswerking van de KMSKB, waarom de musea yoga programmeren, en welke effecten deze activiteit heeft. Naast deze en een reeks andere boeiende lezingen, komt keynotespreker Johan Idema vertellen over zijn succesvolle ervaringsgerichte projecten in musea en kunsthallen. U kunt een gesprek met Johan Idema in ‘De Bende van Annemie’ op Radio 1 trouwens herbeluisteren via de website van Radio 1! 

Schrijf snel in want de plaatsen zijn beperkt!