Om het belang van documentair erfgoed in de schijnwerpers te zetten, houdt UNESCO een Register van het Geheugen van de Wereld bij. Op 19 juni 2013 zijn er twee collecties uit België in opgenomen. Enerzijds viel, op voordracht van het Mundaneum in Mons, de Universele Bibliografische Index van Paul Otlet en Henri La Fontaine als voorloper van de hedendaagse klasseer- en zoeksystemen in de prijzen. Anderzijds werd het dossier van de archieven van de voorloper van de huidige KU Leuven, namelijk de universiteit zoals die functioneerde tussen 1425 en 1797, bekroond met een alles zeggende ondertitel: “The Archives of the University of Leuven (1425-1797): University Heritage of Global Significance”.

In totaal werden 54 nieuwe inschrijvingen gedaan tijdens de bijeenkomst van het Internationale Memory of the World-Comité te Gwangju (Zuid-Korea, 18 tot 21 juni 2013). Dit brengt het totaal aantal inschrijvingen sinds 1992 op 299.

De nieuwe inschrijvingen tonen de rijkdom en de diversiteit van wat er allemaal onder documentair erfgoed begrepen is; gaande van de dagboeken en geschriften van Che Guevara in de 20ste eeuw, de reisverslagen van Evliya Çelebi uit de 17de eeuw tot het verslag van Vasco Da Gama in de 15de eeuw. Het in 1848 te Brussel geschreven Communistisch Manifest werd eveneens opgenomen, op voorstel van Nederland en Duitsland. Verrassend maar een uitstekend voorbeeld voor dit Memory of the World-programma is bijvoorbeeld het dossier over een officiële verkenningsmissie vanuit Japan (Sendai-han) in Europa in 1613, ingediend door Japan en Spanje.

Een van de meest ambitieuze en omvangrijke dossiers is de inzending vanuit België over de archieven van de universiteit Leuven (1425-1797). Het dossier werd getrokken door prof. dr. Eddy Put van het Rijksarchief te Leuven, waar een substantieel deel van de collectie zich bevindt en goed bewaard en ontsloten is. Verder zijn er relevante stukken in diverse bewaarinstellingen aanwezig. De archieven laten toe om zowel het leven zoals het was aan een universiteit in de middeleeuwen en de nieuwe tijd te bestuderen alsook de wereldwijde impact van de instelling en de opleidingen te duiden, via bekende en minder bekende oud-studenten. Het dossier wist de jury te overtuigen dat dit archief mag beschouwd worden als “University Heritage of Global Significance”.

Het Memory of the World-programma is momenteel in volle ontwikkeling en sensibiliseert rond documentair erfgoed, archieven, digitaal en audiovisueel erfgoed en erfgoedbibliotheken. Om dit proces te ondersteunen is in de schoot van de Vlaamse UNESCO-commissie in mei 2013 een Memory of the World-Comité in Vlaanderen opgericht.  FARO faciliteert dit werk en zal tot eind 2014 als onthaalinstelling fungeren. Er wordt ook gewerkt aan het oprichten van een soortgelijk comité in de Franstalige en Duitstalige Gemeenschap en aan een Belgisch overlegplatform voor het Memory of the World-programma.

Foto: De Pauselijke bul (1425) van Martinus V, de stichter van de Leuvense universiteit, uit het Universiteitsarchief © KU Leuven, University Archives and Art Collections