Op de WOI-pagina van FARO posten we geregeld recensies van een opvallend, inspirerend of innoverend boek over de Groote Oorlog. Ditmaal las Jef Habex (dienst Cultuur, stad Genk) voor u La Grande Guerre en caricatures.

In de overvloed aan publicaties die verschijnen rond de herdenking van 100 jaar WOI zijn er soms boeken die vanuit een aparte en originele insteek starten. Ze belichten de oorlogsgeschiedenis op een unieke wijze en vallen daardoor op. Zo verdient La Grande Guerre en caricatures een extra vermelding. Zoals de titel verraadt, bevat dit werkje karikaturen die tijdens de oorlogsjaren in verscheidene kranten verschenen, zowel Engelse, Franse als Duitse. Deze tekeningen werden toen vooral gebruikt omwille van propagandadoeleinden en om de bevolking te sensibiliseren voor de oorlogsinspanningen die elk land leverde. Een rechtvaardiging van de oorlog, zeg maar.

Het is de verdienste van auteur-historicus Patrick Delcord dat hij uit een lawine van duizenden beelden een verantwoorde selectie heeft gemaakt van uiteindelijk een zeventigtal tekeningen. Hij liet zich daarbij leiden door hun originaliteit en hun kracht. Het boekje is chronologisch opgevat en naast elke tekening geeft de auteur duiding bij het beeld. Interessant daarbij is dat Delcord zich niet beperkt tot het Westfront, maar dat ook andere gebeurtenissen in de wereld aan bod komen. Zo onder meer de slag bij Gallipoli, de volkerenmoord op de Armeniërs, de veldslagen aan het Oostfront, de Russische Revolutie en noem maar op.

Dat dit werkje in het Frans verscheen, mag geen beletsel zijn om het te lezen. Er zou overigens in de loop van 2014 een Nederlandstalige versie van uitkomen. Het verscheen in samenwerking met de Koninklijke Bibliotheek van België en met een voorwoord van prof.dr. Laurence van Ypersele. Delcord wijst er terecht op dat deze karikaturen steevast een oorlog afbeeldden die het ‘Goede’ tegen het ‘Kwade’ afschilderden. Het hangt er vanaf vanuit welk standpunt de tekeningen werden gemaakt. Maar de vijand is steeds de slechterik.

Patrick Delcord, La Grande Guerre en caricatures, Solifor, 2013.

Over de auteur:
Jef Habex werkt bij de Dienst Cultuur van de Stad Genk. Hij is ook voorzitter van de Heemkring Heidebloemke van Genk.