Straffe Toeren! Een duik in het Belgische circusverleden

Jim Roose

Het Huis van Alijn plaatst als eerste museum in België een tentoonstelling op Google Cultural Institute. De online tentoonstelling 'Straffe Toeren!, een duik in het Belgische circusverleden' kwam tot stand door een samenwerking tussen het Huis van Alijn, Google en FARO.lab.

De tentoonstelling Straffe Toeren! neemt een duizelingwekkende sprong in het Belgische circusverleden. Prachtige affiches en foto’s brengen de gloriedagen van weleer terug tot leven. Circus en kermis waren lange tijd het volksvermaak bij uitstek. De rondtrekkende circussen, de glitterkostuums van de witte clowns en de frivole pakjes van de plafondloopsters deden de mensen dromen. De stoere leeuwentemmers en excentrieke slangenmensen tartten de verbeelding. De culturele impact van het circus honderd jaar geleden was enorm. Voor velen was circus de eerste kennismaking met exotische dieren. Het bood een venster op de wereld en op andere culturen. Eind jaren 1950 viel voor veel rondtrekkende circussen het doek definitief neer. Slechts enkele circusfamilies slaagden erin te overleven. België heeft veel grote circusartiesten gekend. Het circusleven kon gepassioneerd, kleurrijk en spannend zijn, maar ook risicovol en tragisch. Vele acts vragen een grenzeloze fysieke en mentale kracht waarbij soms halsbrekende toeren worden uitgehaald.

De circuscollectie van het Huis van Alijn

In de museumcollectie worden circusaffiches, kostuums, attributen en foto’s van Belgische circusartiesten en circussen bewaard. De collectie is samengesteld door circusliefhebber en –kenner André Depoorter en werd in 2002 met de steun van de Vlaamse Gemeenschap in het museum ondergebracht. In tentoonstellingen, collectiepresentaties en publicaties toont het museum fragmenten uit deze rijke en unieke verzameling. Ze is het familiegeheugen van de circusfamilies die in de 20ste eeuw in België van dorp naar dorp trokken. Het circuserfgoed van de artiesten neemt ons mee in een spannende en fascinerende wereld. Blikvangers uit de collectie zijn de tientallen originele lithografieën die circusartiesten en circussen lieten produceren. Affiches brachten vroeger niet alleen de circussen in beeld maar ook circusartiesten en hun specifieke act. Het fotoarchief bevat duizenden foto’s. Ze tonen het circusleven in zijn meest diverse aspecten in beeld, voor en achter de schermen. Ook de honderden circuskostuums en –attributen brengen de artiesten opnieuw tot leven. Samen met brieven, persoonlijke documenten, krantenknipsels en programmabrochures geven ze ons een inkijk in het reilen en zeilen van het artiestenleven. 

Samenwerking met Google Cultural Institute

Google is een samenwerking aangegaan met honderden musea, culturele instellingen en archieven om de culturele schatten van de wereld online beschikbaar te maken. Google maakt met een team van toegewijde ontwikkelaars hulpmiddelen die het de culturele sector mogelijk maakt meer van haar diverse culturele erfgoed online tentoon te stellen en voor iedereen toegankelijk te maken. Op Google Culturale Institute kunt u kunstwerken, monumenten en werelderfgoedlocaties bezichtigen, alsmede digitale exposities die het verhaal vertellen van de archieven van culturele instellingen overal ter wereld.

Samenwerking met FARO

FARO moedigt innovatie in de cultureel-erfgoedsector aan. Via kleine laboratoriumprojecten ontwikkelt FARO.lab voorbeeldprojecten en plant het onder meer de publicatie van een best practice over het Google Cultural Institute en de samenwerking met het Huis van Alijn. Erfgoedorganisaties die interesse hebben kunnen dit voorbeeld dan gebruiken om zelf te publiceren op Google. Hebt u zelf een innovatief idee dat u samen met FARO.lab wil uitwerken, contacteer dan bram@faronet.be.

Bekijk de tentoonstelling op Google Cultural Institute beschikbaar in het Nederlands, Frans, Engels en Spaans.

Bram Wiercx