Eigentijds verzamelen

In de jaren 1980 werd 'eigentijds verzamelen' of het verzamelen van hedendaagse objecten uit het dagelijks leven geïntroduceerd als dé nieuwe uitdaging voor musea die zich bezighielden met het dagelijks leven. In het decennium daarna werd nog druk over het begrip gediscussieerd en gefilosofeerd. Begin jaren 2000 was het zelfs trending in de jonge Vlaamse erfgoedsector. Alhoewel, trending? Ik herinner mij dat we in 2004 met de spreekwoordelijke twee man en een paardenkop zaten te reflecteren over eigentijds verzamelen tijdens een masterclass in Bokrijk. Niet dat het veel uitmaakte, want het duurde nog tot 2013 vooraleer een Vlaams museum uitpakte met een virtueel project over de jaren 80.

In het recentste nummer van Museumbulletin van de Brugse Musea houdt Geert Souvereyns een hernieuwd pleidooi voor eigentijdse verzamelen. Hij doet dit in een leesbaar artikel waarin hij enkele denksporen en aanzetten om te komen tot een meer eigentijds Brugs Volkskundemuseum formuleert. Zeker lezen als u in een notendop mee wil zijn met het concept van eigentijds verzamelen in Vlaanderen.

Eveneens interessante lectuur én tegelijk een interessant experiment om de relativiteit van eigentijds verzamelen in een tijdperk van massaglobalisatie aan te tonen, kunt u lezen in het juni-nummer van Museums Journal. Even terug in de tijd: op de cover van een Museums Journal uit 1985 stonden drie curatoren omringd door objecten die ze hadden uitgekozen uit de voorbije vier decennia. Aan de hand daarvan reflecteerden ze over het begrip 'eigentijds verzamelen'. Dertig jaar later vroeg Museums Journal aan drie curatoren van socialegeschiedenismusea om de cover van 1985 te recreëren met artefacten die de jaren 1980 tot vandaag moeten vertegenwoordigen. In een eerste artikel beargumenteert Mark Suggitt de objecten die hij in 1985 mee hielp uitkiezen. In een tweede artikel lichten de drie ‘hedendaagse curatoren’ hun keuzes toe.

De lectuur van beide artikels legt opmerkelijke verschillen in keuzes en argumenten bloot. De curatoren anno 2016 hebben bij de keuze van hun objecten getracht om dezelfde thema’s te behandelen als de groep uit 1985, namelijk technologie, industrie, muziek en populaire cultuur. Daarbij bleek dat hun oefening om de hedendaagse cultuur te representeren aan de hand van objecten veel moeilijker, zo niet onmogelijk, is in een era van massaglobalisatie en 'interconnectedness' (lees: in een virtuele wereld is alles met alles verbonden): “Moreover, as we find ourselves in an increasingly throwaway culture, where objects come and go at an alarming pace. While a particular object may represent a whole era to one person, for another it may have no connection at all”. In hun slotbemerking slaan ze spijkers met koppen: “Personal stories and experiences that accompany objects and artefacts that can help inform future generations about how we lived at the turn of the 21st century”.

Bart De Nil
eigentijds verzamelen